عنوان مقاله :
ارزيابي جايگاه معرفتشناختي يقين در انديشه ويتگنشتاين، از منظر عقلانيت نقاد
پديد آورندگان :
محمدي ، عبدالحميد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - گروه فلسفه علم , پايا ، علي - -
كليدواژه :
يقين , شك , بازي زباني , شناخت , عينيتگرايي , عقلانيت نقاد
چكيده فارسي :
ويتگنشتاين در معرفتشناسي خود به «يقين» معتقد است ولي آن را نه از جنس معرفت بلكه فقط زيربناي آن ميداند. در انديشه او معرفت در بازيهاي زباني عمومي خلاصه ميشود، و بازيهاي زباني بر يقينياتي ترديدناپذير بنا ميشوند. به نظر ويتگنشتاين شكاكيت بيمعناست و اگر يقيني وجود نداشته باشد حتي شك كردن هم معنايي ندارد. از ديد او شك [نسبي] و شناخت مقولههاي معرفتي و شك مطلق و يقين مقولههاي غيرمعرفتياند. دسته اول معنادار و صدق و كذبپذير و دسته دوم بيمعنا و صدق و كذبناپذيرند. در اين نوشتار به طور عمده به دو موضوع پرداخته شده است: 1 تبيين جايگاه يقين از نظر ويتگنشتاين در مقايسه با مقولاتي مانند شك و شناخت 2 ارزيابي نقادانه رويكرد ويتگنشتاين در حوزه يقين از منظر عقلانيت نقاد. استدلال اصلي مقاله آن است كه: 1ويتگنشتاين گرچه يقين را بيمعنا ميداند و از نظام معرفتي خود خارج ميكند ولي در عوض جايگاه ويژهتري براي آن قائل ميشود و آن را عيني و به عنوان زيربنا و بستر شكلگيري كل معارف بشر معرفي ميكند 2 تلاش ويتگنشتاين در نشان دادن عينيت يقين مورد نظرش به دليل برتر نشاندن معنا از حقيقت در تكاپوهاي معرفتي و تكيه به شماري تعاريف كه كفايتشان محل تامل است، قرين توفيق نبوده است.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي