بررسي قابليت روش زمين آمار كريجينگ در پهنه بندي حجم سرپاي جنگل (پژوهش موردي: منطقه هفتخال)

مقدمه و هدف: تعيين موجودي حجمي جنگل از اساسي ترين اهداف و وظايف مديريت جنگل است، كه به علت پيچيده بودن اين فرايند هميشه با چالش  هايي براي بخش اجرا همراه بوده است. تهيه نقشه حجم سرپاي جنگل نقش مهمي در مديريت پايدار جنگل ها ايفا مي نمايد. در طرح هاي جنگل داري شمال كشور، از آماربرداري تصادفي منظم و روش ميانگين حسابي حجم سرپاي قطعات نمونه هر پارسل براي برآورد موجودي سرپاي هر پارسل استفاده مي گردد ولي روابط مكاني بين قطعات نمونه در نظر گرفته نمي شود. هدف از اين مطالعه، مقايسه روش كريجينگ و روش معمول در تهيه نقشه موجودي جنگل در طرح جنگل داري هفتخال مي باشد. مواد و روش ها: براي اين منظور تعداد243 قطعه نمونه دايره اي به مساحت 10 آر و با شبكه منظم تصادفي 200 * 150 متر، آماربرداري شد و نقشه توليد شده به روش ميانگين حسابي قطعات نمونه آماربرداري (روش معمول سازمان جنگل ها) و نقشه حجم سرپا به روش كريجينگ مقايسه گرديد. براي بررسي قابليت نقشه تهيه شده به روش كريجينگ به عنوان نقشه مورد استناد، ابتدا نرمال بودن داده ها به روش سمي واريوگرام و هيستوگرام ها و شاخص هاي آن بررسي شد. سپس 30 درصد قطعات نمونه (73  قطعه نمونه) به عنوان نقاط كنترل زميني به روش تصادفي جدا شد و با استفاده از نقاط باقيمانده و روش معمولي، پارامترهاي اپتيمم Lag Size، Nugget و PartialSill براي توليد نقشه كريجينگ مورد نظر بررسي شد. در نهايت بهترين حالت ممكنه انتخاب گرديد. سپس نقشه تهيه شده با قطعات نمونه كنترل زميني (73 قطعه نمونه) بررسي شد و حجم سرپاي قطعات نمونه كنترل كننده با حجم سرپاي محاسبه شده با روش كريجينگ به صورت نقاط متناظر بررسي شد و ميزان اختلاف آنها مشخص گرديد.يافته ها: صحت نقشه كريجينگ توليد شده، با استفاده از قطعات نمونه كنترل زميني بررسي شد. در اين تحقيق، بهترين مدل، داراي ريشه ميانگين مجذور خطا 30 درصد و اريبي0/11 درصد بود. با استفاده از آزمون همبستگي داده ها در نرم افزار SAS مشخص گرديد كه اطلاعات نقشه كريجينگ در سطح احتمال 99 درصد با قطعات نمونه واقعيت زميني مطابقت دارد ولي ميزان همبستگي اطلاعات روش ميانگين حسابي قطعات نمونه در سطح احتمال 95 درصد نيز با اطلاعات قطعات نمونه واقعيت زميني مطابقت ندارد و همبستگي آنها معني دار نيست. آزمون T-test نيز نتايج مشابهي را نشان داد. نتيجه گيري: در مجموع نتايج نشان داد روش زمين آمار كريجينگ داراي قابليت بهتري نسبت به روش هاي معمول سنتي در تهيه نقشه پهنه بندي حجم سرپاي جنگل مي باشد.