روش شناسي حكمت صدرائي در تحليل اوصاف خبري در تشبيه و تنزيه بر پايه توحيد خاصي

مسئله تحقيق در اين نوشتار بررسي نظر ملاصدرا پيرامون صفات خبري خداوند است و اينكه آيا وي به كدام يك از سه نظريه تشبيه، تعطيل و تنزيه ملتزم است؟ روش اين مقاله كتابخانه‌اي و اسناديتحليلي است. يافته هاي تحقيق نشان مي‌دهد صدرالمتألهين ضمن انتقاد از ظاهرگرايان، روش فيلسوفان و متكلماني كه به سرعت آيات الهي را تاويل مي‌كنند نيز نادرست مي‌شمارد. وي معتقد به حفظ اصالت متن و پرهيز از دست كشيدن از ظواهر است و راه رسيدن به اين هدف را آموزه توحيد خاصي يا وحدت شخصي و نظريه ارواح معاني مي‌داند. طبق اين تفسير از توحيد خاصي اطلاق محض بودن خداوند سبب مي‌شود در هر تعيني حضور داشته باشد و احكام آن را بپذيرد و همين اطلاق محض سبب مي‌شود كه محدود به اين تعين نباشد. اگر چه بخشي از اين روش در آراء شماري از عرفا نيز ديده مي‌شود، لكن همچون ديگر مباحث عرفان نظري كه در حكمت متعاليه مبرهن شده، صورت‌بندي و انتظام علمي آن مرهون تلاشهاي صدراست.