بررسي مضمون‌هاي تاريخي نفثه المصدور با تكيه بر قرآن مجيد

A study of the historical themes of Nafta al-Masdoor based on the Holy Quran

كاربرد آيات قرآن مجيد در بسياري از متون ادب فارسي گذشته، به دليل اهميت بيان مفاهيم نمايان است. در اين ميان، كتاب نفثه المصدور زيدري نسوي ـ كه از جمله شاه كارهاي تاريخي و ادبي سده هفتم هجري قمري و يكي از نمونه ­هاي بديع نثر فني است ـ با بسامد يكصد و سي آيه از قرآن، تأثيرپذيري بسيار چشمگيري داشته است. اين مقاله به شيوه توصيفي­ ـ تحليلي به بررسي مضمون‌هاي تاريخي كتاب نفثه­ المصدور مي ­پردازد. نويسنده كتاب با زباني تصويري سرگذشت آوارگي خود و گوشه‌هايي از تاريخ ايران را در پايان عصر خوارزمشاهي با تكيه بر آيات قرآن شرح داده است. استفاده از آيات كه از نگاه عميق نويسنده حكايت دارد و بهره‌گيري از ساز و كارهاي مفهومي و مضموني در روايت تاريخ كه نوآورانه است، اين اثر ادبي و تاريخي دوره مغول را در جايگاه ويژه‌اي قرار داده، به گونه‌اي كه دريافت عبارات آن به فهم آيات وابسته است.

The use of verses of the Holy Quran in many texts of the old Persian literature, to express the concepts, was a common phenomenon. The book Nafsah al-Masdoor Zaidari al-Nasawi - which is one of the historical and literary masterpieces of the seventh century AH and one of the novel examples of technical prose - includes one hundred and thirty verses from the Qur'an. This article examines the historical themes of Naftha al-Masdoor using the descriptive-analytical method. The author of the book narrates the history of shift of the of conceptual and thematic mechanisms in the narrative of history, which is innovative, placed this literary and historical work of the Mongol period as a special 44place so that its expression depends on an understanding of the verses.