پيش بيني سايش سرمته‌هاي سه‌مخروطي با تركيب روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي و رگرسيون در چال هاي انفجاري معدن مس سرچشمه

حفر چال‌هاي انفجاري اولين مرحله از چرخه‌ توليد در معادن روباز است كه قسمت عمده‌اي از هزينه‌هاي استخراج را به خود اختصاص مي‌دهد. سرمته‌‌ها به عنوان يكي از مهم‌ترين قسمت‌هاي حفاري در فرآيندهاي عملياتي، با توجه به نوع كاربرد و هزينه‌هاي بالاي تمام شده اهميت بسيار بالايي دارند. با بررسي پارامترهاي موثر بر سايش سرمته‌ها مي‌توان با كاهش اثرات سايش، از هدر رفتن زمان و هزينه‌هاي اضافي وارد بر فرآيند حفاري جلوگيري كرد. ‌به همين دليل در اين تحقيق ابتدا با تعيين پارامترهاي موثر بر اساس نتايج برازش تك متغيره و تحليل مولفه‌هاي اصلي (PCA)، ارتباط بين اين عوامل و سايش سرمته‌هاي سه‌مخروطي دوراني از طريق روش‌هاي آماري تعيين شده است، سپس براي پيش‌بيني مقدار سايش سرمته‌هاي سه‌مخروطي دوراني حين حفاري 100 مدل خطي و غيرخطي بررسي شده است كه تنها 21 مدل كه شامل 6 مدل خطي و 15 مدل غيرخطي است مورد تاييد واقع شده است. عملكرد اين مدل‌ها بر اساس معيارهاي ارزيابي جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ضريب تعيين (R2)، شاخص عملكرد (VAF) و ميانگين درصد خطاي مطلق (MAPE) بررسي و اولويت هريك از روش‌ها بر اساس معيارهاي ارزيابي و سه استراتژي اولويتبندي ميانگين رتبه‌ها، روش بردا و روش كپلند و در نهايت ادغام اين روش‌ها مشخص شده است. نتايج رتبه‌بندي‌ نشان مي‌دهد كه بهترين مدل پيش‌بيني سايش سرمته‌هاي سه‌مخروطي دوراني مدل رگرسيوني است كه متغيرهاي مستقل آن بار روي سرمته (WOB)، مقاومت فشاري تك محوري (UCS) و شاخص مقاومت زمين‌شناسي (GSI) است. طبق نتايج تحليل حساسيت، Rij بار روي سرمته (WOB)، با مقدار 0.982 از دو پارامتر ديگر مدل نهايي بيشتر است به همين دليل اين پارامتر بيشترين تاثير را بر سايش سرمته‌هاي سه‌مخروطي دوراني دارد و مهم‌ترين پارامتر مدل‌ نهايي محسوب مي‌شود.