تأثـير كودهاي آلي بر تركيب و عملكرد اسانس در كشت پايدار گياه دارويي زوفا (Hyssopus officinalis L.)

به‌منظور بررسي اثر كمپوست، ورمي كمپوست و باكتري هاي تثبيت‌كننده نيتروژن بر تركيب اسانس در كشت پايدار گياه دارويي زوفا، آزمايشي در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در هشت تيمار و سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي شركت كشاورزي ران در شهرستان فيروزكوه در سال 1391 انجام گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل 20 تن كمپوست در هكتار، 12 تن ورمي كمپوست در هكتار، كود زيستي (تلقيح بذر با ازتوباكتر و آزوسپيريلوم)، 10 تن كمپوست + 6 تن ورمي كمپوست در هكتار، 20 تن كمپوست در هكتار + كود زيستي، 12 تن ورمي كمپوست در هكتار + كود زيستي، 10 تن كمپوست + 6 تن ورمي كمپوست + كود زيستي و شاهد (عدم مصرف كود) بودند. صفات مورد مطالعه شامل عملكرد اندام رويشي و درصد، عملكرد و تركيبات اسانس بودند. استخراج اسانس توسط روش تقطير با آب و به‌كمك دستگاه كلونجر انجام شد و تركيبات اسانس به‌وسيله گاز كروماتوگرافي و گاز كروماتوگرافي با طيف‌سنج جرمي تعيين شدند. تجزيه واريانس توسط نرم‌افزار SAS و مقايسه ميانگين ها به‌وسيله آزمون حداقل اختلاف معني دار (LSD) در سطح احتمال پنج درصد انجام گرفت. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه بيشترين عملكرد اندام هاي رويشي (2601.6 كيلوگرم در هكتار)، درصد اسانس (0.200 درصد) و عملكرد اسانس (5.21 كيلوگرم در هكتار) در مصرف تلفيقي 12 تن ورمي كمپوست و كود زيستي (2 ليتر در هكتار) به‌دست آمد. بيشترين درصد سيس پينوكامفون (63.56%) و درصد بتافلاندرن (9.71%) و كمترين درصد ترانس پينوكامفون (2.50%) در اسانس در مصرف تلفيقي 10 تن كمپوست، 6 تن ورمي كمپوست و كود زيستي و بيشترين درصد والريانول (5.36%) و درصد فيتول (2.19%) در اسانس در كاربرد 20 تن كمپوست حاصل گرديد. در مجموع بيشترين كميت اسانس با كاربرد تلفيقي 12 تن ورمي كمپوست و كود زيستي و بيشترين كيفيت اسانس با مصرف تلفيقي 10 تن كمپوست، 6 تن ورمي كمپوست و كود زيستي حاصل شد.