بررسي نقش شاخص تجارت درون صنعتي در تعامل نرخ ارز و تراز تجاري با استفاده از مدل رگرسيون گذار ملايم

همواره بحث ارتباط ميان تغييرات نرخ ارز و تراز تجاري، يكي از موضوعات پرمجادله در ادبيات نظري و محافل سياستگذاري بوده است. رويكرد جديد در ادبيات نظري و كارهاي تجربي، نشان از آن دارد كه تعامل اين دو متغير، به مسائل متعددي، ازجمله نحوه تعامل بازارهاي صادراتي و وارداتي هر كشور و يا ميزان وابستگي توليد كالاي صادراتي به واردات بستگي دارد. بدين منظور در اين مقاله، رابطه ميان نرخ ارز و تراز تجاري در اقتصاد ايران، با در نظر گرفتن نقش شاخص تجارت درون صنعتي كه مشخص كننده ساختار تعامل صنعت و تجارت است، در قالب مدل رگرسيون گذار ملايم براي دوره زماني 1380:4 تا 1397:4 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از اين مدل، نشان داد كه ضريب اثرگذاري نرخ ارز بر تراز تجاري در هر مقطع زماني تحت تأثير ميزان شاخص درون صنعتي قرار دارد؛ به نحوي كه هر چه اين شاخص كمتر باشد، اثر افزايش نرخ ارز بر تراز تجاري، كمتر است و هر چه اين شاخص بهبود يابد، ميزان اين اثرگذاري، بيشتر است. اين امر، بدان معنا است كه زماني مي‌توان از نتايج مثبت تضعيف ارزش پولي بر تراز تجاري بهره مند شد كه قدرت رقابت توليدات داخلي با كالاهاي مشابه خارجي در هر بخش، افزايش يابد.