طراحي و اعتباريابي پرسشنامه سنجش توانمندي اعضاي هيأت‌علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي

Designing and validation of a questionnaire to assess the ability of faculty members of medical universities

مقدمه: سنجش تعهد حرفه‌اي و فرايند ياددهي –يادگيري اعضاي هيأت‌علمي مستلزم ابزاري معتبر، متناسب با فرهنگ حاكم است. طراحي و اعتباريابي پرسشنامه سنجش توانمندي اعضاي هيأت‌علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه روش شناسي در دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز طي 4 مرحله درسال 1397 انجام شد. ابتدا با استفاده از روش تحليل محتوا مفهوم توانمندسازي اعضاي هيأت‌علمي تبيين شد. جهت ساخت ابزار نتايج حاصل از بررسي متون، ابزارهاي اندازه‌گيري و مصاحبه با مشاركت كنندگان استخراج و عبارات مناسبي كه ابعاد مختلف مفهوم را پوشش مي‌داد، تدوين شد. جهت تعيين روايي از روايي صوري، محتوا و سازه استفاده شد. پايايي با بهره‌گيري از همساني دروني و ثبات بررسي شد. از تحليل عامل اكتشافي جهت تعيين ساختار زيربنايي پرسشنامه و براي ارزيابي كفايت تعداد نمونه و تناسب تحليل براي شناسايي ساختار به ترتيب از شاخص KOM و آزمون بارتلت استفاده شد. تعداد210 دانشجو و 20عضو هيأت‌علمي به صورت تصادفي در مطالعه شركت كردند. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از شاخص‌هاي توصيفي و تحليلي استفاده شد. نتايج: ابتدا 68 آيتم در طراحي پرسشنامه تأييد شد و در فرايند روايي و پايايي تعداد گويه‌ها به 41 مورد رسيد. شاخص روايي نسبت و شاخص محتوا 79% و 92% به دست آمد. تحليل عاملي اكتشافي نشان داد شش عامل (عملكرد جامع در زمينه تدريس، مسؤوليت‌هاي آموزشي، ارزشيابي توانمندساز، همكاري و ارتباط حرفه‌اي، عملكرد پژوهشي و فعاليت‌هاي مديريتي- حرفه‌اي) داراي مقدار ويژه بيش از يك شدند، كه 75% واريانس، را تبيين مي‌كند. پايايي ابزار با همساني دروني (0/94= α) و ثبات از طريق آزمون مجدد تأييد (0/992=ICC) شد. نتيجه‌گيري: نتايح دلالت بر استحكام ساختار عاملي، روايي و پايايي ابزار سنجش توانمندي اعضاي هيأت‌علمي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي دارد. لذا مي‌تواند به عنوان ابزاري معتبر به كار گرفته شود.

Introduction: Background &Aim: Assessing professional commitment and the teaching-learning process of faculty members requires valid tool that appropriate to the prevailing culture. The aim was to design and validate a questionnaire to assess the ability of faculty members of the University of Medical Sciences. Methods: This methodological study was conducted in 2018 in Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences. First, the concept of empowering faculty members was explained using content analysis method. For building the tools, the results of the literature review, measurement tools and interviews were extracted and appropriate phrases were developed that covered the various dimensions of the concept. To determine the validity of the questionnaire, face validity, content and structure were used. The exploratory factor analysis was used to determine the underlying structure of the questionnaire and KOM index and Bartlett test were used to assess the adequacy of the number of samples and the appropriateness of the analysis to identify the structure, respectively. 210 students and 20 faculty members were randomly selected and participated in the study. Results: Sixty-eighth items were approved by experts and stakeholders. In the process of validity and reliability assessment number of items were reduced to 41. The ratio and content validity index were 0.79 and 0.92, respectively. Validity by exploratory factor analysis was performed. Exploratory factor analysis suggested a six-factor model items including: comprehensive performance in teaching, educational responsibilities, empowering evaluation, professional cooperation and communication, research performance, and management-professional activities. These six factors explained 75% of variance empowerment of faculty. Therefore, internal consistency and test-retest method were used to determine the reliability of instrument (α=0.94), (ICC=0.992). Conclusion: The present study showed that the researcher-made questionnaire has good validity and reliability and can be used to measure the ability of faculty members of medical universities.