پهنه بندي مخاطرات لرزه اي شهرهاي مرزن آباد و طالقان بر اساس ارزيابي شاخص هاي مورفوتكتونيك

Seismic Hazard Zoning of Marzneabad and Taleghan Cities Based on Evaluation of Morphotectonic Indices

مورفوتكتونيك علمي است كه تاثير تكتونيك فعال را با استفاده از شاخص ­هاي ژئومورفيك به عنوان سنجش و توصيف كمي اشكال و چشم­ اندازهاي زمين مشخص مي­ كند؛ بر همين اساس اندازه­ گيري­ هاي كمي، شرايطي را فراهم مي ­آورد تا با استفاده از آن­ها به شناسايي وضعيت مناطق داراي تكتونيك فعال پرداخته شود. در اين مطالعه با استفاده از شاخص­هاي كمي مورفومتري حاصل از مطالعات مورفوتكتونيك بخشي از البرز مركزي (شهرهاي مرزن­آباد و طالقان)، مورد بررسي قرار گرفته و پنج شاخص ناهنجاري سلسله مراتبي (a∆)، شاخص انشعابات (R)، شكل حوضه (Ff)، تراكم زهكشي (Dd) و ضريب ناهمواري (Bh) در 19 حوضه زهكشي محاسبه شده است. در اين مناطق هر يك از اين شاخص­ ها به پنج گروه بسيار بالا، بالا، متوسط، كم و بسيار كم طبقه­ بندي شده­اند و در نهايت شاخص تكتونيك فعال نسبي (Iat) به دست آمده است. براساس نتايج حاصل از اين پژوهش، حوضه­ هايي گسل­ هاي خزر، شمال البرز، دزدبن و راندگي­هاي كندوان و شمال طالقان در گروه‌هاي بسيار بالا و بالا قرار گرفته­اند كه بيانگر تأثير اين گسل ­ها بر تكتونيك فعال منطقه است. در اثر بالا بودن اين مقادير، انتظار مي ­رود كه ريسك لرزه­ خيزي منطقه نيز در اثر گسيختگي گسل­ ها افزايش يابد. تراكم كانون لرزه­اي زمين ­لرزه ­هاي اخير در منطقه تصديقي بر اثبات اين موضوع است.

Morphotectonics is a science that determines the effect of active tectonics by using geomorphic indicators as a measurement and quantitative description of landforms and landscapes. Morphotectonics provides quantitative measurements that can be used to identify areas with active tectonics. In this study, using quantitative morphometric indices obtained from morphotectonic studies, a part of Central Alborz (Marzanebad and Taleghan cities) has been studied and five hierarchical anomaly indices (a∆), branching index (R), Basin shape (Ff), drainage density (Dd) and roughness coefficient (Bh) were calculated in 19 drainage sub-basins. In these areas, each of these indices is classified into five groups: very high, high, medium, low and very low, and finally the relative active tectonic index (Iat) is obtained. Based on the results of this study, the Caspian, North Alborz, Dozdben and Kandovan and North Taleghan fault basins are in very high and high groups, which indicates the impact of these faults on the active tectonics of the region. Due to these high values, it is expected that the seismic risk of the region will increase due to fault rupture. The density of recent earthquakes in the region confirms this