اهميت گنجاندن درس تربيت بدني تخصصي در برنامه درسي رشته فوريت‌هاي پزشكي

The importance of including a specialized physical education course in the prehospital emergency care curriculum

با توجه به شرايط خاص و سختي موجود در شغل فوريت‌هاي پزشكي، كاركنان آن بايد علاوه بر داشتن دانش و مهارت تخصصي از آمادگي جسماني و حركتي بالايي برخوردار باشند. شغل كاركنان فوريت‌هاي پزشكي شامل تركيبي از دوره‌هايي با فعاليت بدني سبك و دوره‌هاي كوتاه با فعاليت بدني نسبتاً شديد است. بنابراين استقامت قلبي- تنفسي، قدرت عضلاني، استقامت عضلاني، انعطاف‌پذيري، سرعت عمل، زمان عكس‌العمل، هماهنگي، تعادل و چابكي از ويژگي‌هاي جسماني مورد نيز رشته فوريت‌هاي پزشكي است. سال‌هاي دانشجويي، زمان مهمي براي سازندگي و پايه‌گذاري آمادگي جسماني دانشجويان فوريت‌هاي پزشكي در دوران كاري و سراسر عمر است. با اين حال در برنامه درسي رشته فوريت‌هاي پزشكي توجه ويژه‌اي به اين موضوع نشده ست و مشابه ساير رشته‌هاي دانشگاهي، در مقطع كارداني فوريت‌هاي پزشكي تنها 1 واحد درس تربيت‌بدني عمومي و در مقطع كارشناسي 2 واحد تربيت بدني در قالب تربيت بدني عمومي 1 و 2 ارائه مي‌شود. براي انجام هر فعاليتي كه قابل تصور است، نياز به يك سطح از آمادگي است. سطح آمادگي جسماني لازم در مشاغل مختلف با توجه به نياز به فعاليت ويژه و نوع فعاليتي كه مي‌خواهد انجام دهد متفاوت است. آمادگي داراي دو سطح كلي است: 1- بخشي كه ذاتي و ارثي است و در فرد نهفته وجود دارد 2- بخشي كه بايد با تمرين به دست آيد. در هر دو صورت تمرين سطح آمادگي را تغيير مي‌دهد و بي تمريني آن را به مخاطره مي‌اندازد. كاركنان فوريت‌هاي پزشكي بايد از آمادگي جسماني بالايي برخوردار باشند تا بتوانند وظايف خود را به نحو احسن انجام دهند. آن‌ها بايد همواره آماده باشند و در كم‌ترين زمان در بالين بيماران حاضر شوند و اقدامات درماني را براي آنان شروع كنند(3). عدم آمادگي جسماني ضمن آن كه كيفيت خدمت‌رساني كاركنان فوريت پزشكي را تحت‌الشعاع قرار دهد مي‌تواند باعث بروز مشكلات عضلاتي اسكلتي در آن‌ها نيز شود. وظايف كاركنان هنگام مراقبت‌هاي اورژانسي با حداكثر سرعت مانند جابه‌جايي، بلند كردن، هل دادن يا كشيدن، حمل و انتقال بيماران و تجهيزات متصل به آن‌ها، به‌ويژه در بيماران سنگين‌وزن، از عوامل مهم ايجاد اختلالات عضلاني اسكلتي است. اين كاركنان بارها مجبورند براي خارج كردن افراد گرفتار، در محيط‌هاي پراسترس و بحراني و فضاي محدود و كوچك آمبولانس كار كنند(4). از اين رو ماهيت شغلي كاركنان فوريت‌ها آنان را در مقايسه با ساير اعضاي حرفۀ سلامت بيش‌تر در معرض بسياري از عوارض جسمي قرار مي‌دهد و اختلالات اسكلتي - عضلاني با دامنۀ گسترده‌اي از آسيب در عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها، مفاصل، اعصاب محيطي و عروق خوني مي‌تواند سبب مختل شدن عملكرد و كيفيت خدمات‌رساني آن‌ها مي‌شود(5). بنابراين نويسندگان (باسابقه چندين ساله در آموزش رشته فوريت‌هاي پزشكي) پيشنهاد مي‌كنند كه حداقل يك درس و در حالت ايده‌ال در هر ترم تحصيلي علاوه بر درس تربيت بدني عمومي، درسي با عنوان آمادگي جسماني و تربيت بدني تخصصي و به‌عنوان يك درس تخصصي به اين رشته اضافه شود و سرفصل اين درس به‌صورت مكتوب در برنامه آموزشي اضافه شود. در حال حاضر با توجه به اينكه درس تربيت بدني جزو دروس عمومي در برنامه درسي رشته فوريت‌هاي پزشكي در نظر گرفته شده است، سرفصل مشخصي براي اين درس ارائه نشده است و مربيان تربيت بدني اغلب همانند ساير رشته‌ها به‌صورت عمومي اين دوره را برگزار مي‌كنند و در نهايت بايد به اين نكته نيز توجه شود كه آمادگي جسماني قابل ذخيره شدن نيست و به دست آوردن و حفظ آن به تمرين مداوم نياز دارد، بنابراين بايد سازوكاري اتخاذ گردد كه بعد از فارغ‌التحصيلي، اين افراد در زمان اشتغال به كار نيز ورزش را بخشي از برنامه‌ي روزانه‌ي خود قرار دهند.

no abstract.