پديد آورندگان :
فغفوري آذر، امين دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ مديريت و اقتصاد - گروه مديريت صنعتي، تهران، ايران , باكوئي، فاطمه دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكدۀ علوم شناختي و مغز - گروه مدل سازي كاركردهاي عالي شناختي، تهران، ايران , مهدوي عادلي، محمدحسين دانشگاه فردوسي - دانشكدۀ علوم اداري و اقتصادي - گروه اقتصاد، مشهد، ايران , رادفر، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ مديريت و اقتصاد - گروه مديريت صنعتي، تهران، ايران , افشاركاظمي، محمدعلي دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ مديريت و اقتصاد - گروه مديريت صنعتي، تهران، ايران
كليدواژه :
سرمايۀ اجتماعي , سلامت , شاخص رفاه لگاتوم , نظام سلامت , تحليل همبستگي كانوني
چكيده فارسي :
مقدمه: سلامت به عنوان ارزش ذاتي براي انسان ها، نقش مهمي در بهبود سعادت جامعه و رفاه افراد دارد و اغلب به‌عنوان مؤلفه اي كليدي از سرمايۀ انساني تلقي مي‌شود كه به رشد اقتصادي بيشتر منجر مي‌شود. مفهوم سرمايۀ اجتماعي نشان دهندۀ آن است كه چگونه ساختار اجتماعي يك گروه ميتواند به عنوان منبعي با ارزش براي افراد آن عمل كند تا با هزينۀ كمتر، به اهداف خود دست يابند. تلقّي سلامت به عنوان يك دارايي، به معناي تمركززدايي سياست ها از عوامل مخاطره آميز به ديدگاهي جامع تر و مبتني بر عوامل اجتماعي، ازجمله سرمايۀ اجتماعي است و تحقيق پيش رو نيز برهمين اساس انجام شد.
روش بررسي: اين تحقيق از نوع توصيفي و همبستگي بود. تحليل داده ها از طريق همبستگي كانوني و رگرسيون چندگانه با استفاده از داده هاي ثانويۀ گردآوري شده ازسوي مؤسسۀ لگاتوم در سال 2021 ميلادي و داده هاي مرتبط با ايران در بازۀ زماني 1386 تا 1399، با ويرايش 24 نرم افزار SPSS انجام شد.
يافته ها: با توجه به معناداري آزمون هاي پيلايس و ويلكز در سطح معناداري 5درصد، ضريب همبستگي سرمايۀ اجتماعي و سلامت 89/0 تعيين شد. با توجه به ضرايب ساختاري، عناصر طول عمر، سلامت جسم، سلامت روان، نظام هاي مراقبت، مداخلات پيشگيرانه و عوامل رفتاري پرخطر، به ترتيب بيشترين تأثير را بر متغير كانوني سلامت داشتند. براساس ضرايب استاندارد، مشخص شد اعتماد بين فردي، بيشترين تأثير را بر سلامت دارد و اعتماد نهادي، شبكه هاي اجتماعي، مشاركت مدني و اجتماعي و روابط شخصي و خانوادگي به عنوان عناصر سرمايۀ اجتماعي، در اولويت هاي بعدي تأثير بر سلامت قرار گرفتند.
نتيجه گيري: سرمايۀ اجتماعي نقش مهمي بر درك عوامل تعيين كنندۀ سلامت دارد و توجه ويژه به آن ازسوي سياست گذاران به منظور رفع نابرابري هاي سلامت، گريزناپذير است. برهمين اساس در روند سياست گذاري هاي سلامت ايران كه همچنان با چالش هاي متعدد مواجه است، افزون بر توجه به راهبردهاي سخت افزاري و درمان محور، مي توان و بايد اهميت ويژه اي براي سرمايۀ اجتماعي به عنوان يكي از مهم ترين عوامل تعيين كنندۀ سلامت، قائل شد.
چكيده لاتين :
Introduction: Health, as an inherent value for humans, plays an important role in improving the happiness of society and the prosperity of individuals, and is often considered as a key component of human capital that leads to greater economic growth. The concept of social capital shows how the social structure of a group can act as a valuable resource for its people to achieve their goals at a lower cost. Considering health as an asset means the decentralization of policies from risk factors to a more comprehensive perspective based on social factors, including social capital, and the upcoming research was conducted on this basis.
Methods: This research was descriptive and correlational. Data analysis was performed through canonical correlation and multiple regression using secondary data collected by Legatum Institute in 2021 and data related to Iran in the period from 2007 to 2020, with the 24th edition of SPSS software.
Results: According to the significance of Pillais and Wilkes tests at a significance level of 5%, the correlation coefficient of social capital and health was determined to be 0.89. According to the structural coefficients, elements of longevity, physical health, mental health, care systems, preventive interventions, and high-risk behavioral factors had the greatest impact on the canonical variable of health, respectively. Based on the standard coefficients, it was found that interpersonal trust has the greatest impact on health, and institutional trust, social networks, civil and social participation, and personal and family relationships as elements of social capital, were placed in the next priorities of impact on health.
Conclusion: Social capital plays an important role in understanding the determinants of health, and it is inevitable to pay special attention to it by policymakers in order to eliminate health inequalities. This is the basis in Iran’s health policy process, which is still facing many challenges, in addition to paying attention to hardware and treatment-oriented strategies, social capital can and should be given special importance as one of the most important determinants of health.
