اثربخشي آموزش خانواده‌محور مبتني بر مديريت رفتاري والدين بر نشانه‌هاي باليني و عملكرد تحصيلي كودكان واجد اختلال نقص توجه/بيش‌فعالي

Effectivness of Family Oriented Training Program Based on Parents Behavioral Management on The Clinical Symptoms and School Performance of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوين برنامه آموزشي خانواده‌محور مبتني بر مديريت رفتاري والدين و بررسي اثربخشي آن بر نشانه‌هاي باليني و عملكرد تحصيلي كودكان واجد اختلال نقص توجه/بيش فعالي انجام شد. روش: اين مطالعه با روش نيمه‌آزمايشي و گمارش تصادفي با پيش‌آزمون، پس‌آزمون اجرا شد. جامعه آماري تمامي كودكان واجد اختلال نقص توجه/بيش­فعالي دبستان‌هاي شهر قزوين و والدين آنها بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند‌مرحله‌اي، تعداد 40 نفر از آنها انتخاب شدند و با استفاده از روش جايگزيني تصادفي دردو گروه 20 نفري براي هريك از گروه‌هاي آزمايشي و كنترل قرار گرفتند. به‌منظور ارزيابي نشانه‌هاي باليني اختلال از مقياس درجه‌بندي والدين و معلم (SNAP – IV) استفاده شد. از آزمون پيشرفت تحصيلي محقق‌ساخته هم به‌‌منظور ارزيابي عملكرد تحصيلي استفاده شد. والدين گروه آزمايش در ده جلسه آموزش مديريت رفتاري مبتني بر رويكرد رفتاري شركت داده شدند. براي تحليل داده‌ها از تحليل كواريانس چندمتغيره استفاده شد. يافته‌ها: مطالعۀ حاضر نشان داد كه مداخله‌هاي خانواده‌محور مبتني بر آموزش مديريت رفتاري به والدين داراي كودكان واجد نقص­توجه/بيش­فعالي به‌طور معناداري (0/01>P ) اثر‌بخش بوده و نشانه‌هاي باليني اختلال را دركودكان آنهاكاهش داد. همچنين در بهبود عملكرد تحصيلي اين كودكان، مؤثربود (0/01>P). نتيجه‌گيري: بنابراين مي‌توان از اين برنامه به‌منظور بهبود نشانه‌هاي باليني و عملكرد تحصيلي چنين كودكاني بهره گرفت. به‌اين‌ترتيب برنامه‌ريزي براي استفاده از برنامه مديريت رفتاري براي آنها اهميت ويژه‌اي دارد.

Objectiv: The aim of the present researh was to develop a Family Education Program based on the model of Behavior Management for Parents and study its effectiveness on reducing the clinical symptoms and improvement of educational performance in their children with Attention Deficit Hyperactive Disorder (ADHD). Method: This was a quasi-experimental study with pre-test post-test design and a control group. The statistical society of the study included all children with ADHD and their parent, in the primary schools of Qazvin City. population, of which 40 ADHD students were chosen as a sample using the random multistage cluster sampling model. The subjects were selected and randomly assigned into experimental and control groups (20 each). To evaluate the clinical symptoms, Teacher and Parent Rating Scale (SNAP-IV) was used. To assess the school performance, the researchers developed and used an assessment tool. intervention package consisted of a ten-session treatment protocol on the parents’ behavior management based on behavioral model. To analyze data, Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) was utilized. Results: The research findings showed that intervention of teaching behavioral management for the children with ADHD is significantly effective in reducing clinical symptoms (P < 0.001) and improving school achievement (P < 0.001). Counclusion: Thus, this program can be implemented to improve clinical symptoms and school performance in the target group, and planning is essential for its implementation.