مطالعه تاثير كوتاه مدت خاك ورزي حفاظتي بر عملكرد ذرت علوفه اي و ويژگي هاي خاك در تناوب با گندم در منطقه دشت ناز

The Short-Term Effect of Conservation Tillage on Maize Yield and Soil Properties in Rotation with Wheat in Dasht-e Naz

روش خاك ­ورزي حفاظتي مي‌تواند موجب حفظ بيشتر رطوبت خاك، كاهش فرسايش و استفاده كمتر از ماشين‌هاي كشاورزي و در نتيجه دستيابي به كشاورزي پايدار و كاهش هزينه‌ها شود.به‌منظور اعمال خاك­ورزي حفاظتي نياز است اثرات جانبي آن بر شاخص ­هاي عملكرد و خصوصيات خاك بررسي شود. در اين پژوهش كشت حفاظتي ذرت علوفه‌اي در تناوب با گندم در كشت و صنعت دشت­ ناز ساري مورد مطالعه قرار گرفت. تيمارهاي موردارزيابي علاوه بر روش مرسوم، عمليات بي‌خاك‌ورزي بر روي حالات مختلفي از بقاياي گندم (عدم وجود بقايا با جمع­آوري آن و وجود بقاياي خرد شده) بودند. عملكرد، ارتفاع گياه، تعداد برگ و وزن بلال، ميزان پتاسيم، فسفر و نيتروژن، ماده‌آلي، EC، pH، رطوبت خاك و وزن مخصوص ظاهري آن پس از كاشت و پس از برداشت محصولاندازه‌گيري شدند. اگر چه اثرات خاك‌ورزي حفاظتي در دراز مدت بروز خواهدكرد و در برخي اندازه‌گيري‌ها اختلاف معني‌داري ديده نشد اما در بعضي از شاخص‌ها نيز تغييراتي مشاهده گرديد. در كشت ذرت، كاشت مستقيم در بقاياي گندمي كه با روش كم‌خاك‌ورزي و كاشت با دستگاه بي‌خاك‌ورزي كشت شده بود، داراي بيشترين فسفر بود. همچنين در بررسي اثر تيمارها بر درصد رطوبت خاك و وزن مخصوص ظاهري آن پس از كاشت محصول، اثر معني‌داري مشاهده گرديد. كشت ذرت به‌روش بي‌خاك‌ورزي در بقاياي خردشده گندمي كه با روش‌هاي كم‌خاك‌ورزي كشت شده بود نيز حاوي ذرت‌هايي با ارتفاع ساقه بيشتر بود. در اين مطالعه عدم اثرگذاري روش‌هاي كشت حفاظتي به­كار رفته بر اكثر كميت‌هاي مورد بررسي ديده شد كه باتوجه به كاهش استفاده از ماشين‌آلات در روش‌هاي حفاظتي و مزاياي اقتصادي و محيطي آن، مي‌تواند نقطه قوتي براي پياده‌سازي كشت حفاظتي در دشت ناز محسوب شود.

Conservation tillage method can lead to sustainable agriculture and reduce soil erosion, soil moisture and costs. For conservation tillage application, its effects on yield indicators and soil characteristics should be investigated. This study was carried out to evaluate the effects of conservation systems on maize production in rotation with wheat in Dasht-e- Naz Sari agro-industry. In addition to the conventional method, evaluated treatments were applied to different conditions of wheat residue (absence and presence of crushed residues). Plant height, leaf number and ear weight, potassium content, phosphorus and nitrogen, organic matter, EC, pH, soil moisture and bulk density were measured after planting and harvesting. Although the effects of conservation tillage would occur in a long term, there were no significant differences in some measurements but some changes in different indices. Direct planting of maize in wheat residues showed the highest soil phosphorus content. Also, the effect of treatments on soil moisture content and bulk density after planting showed a significant discrepancy. On the farm with shredded wheat residue and considering that reduced tillage had been applied for wheat planting, corn plant produced larger stem height. In this study, the lack of negative effectiveness of conservation system on the most of the studied quantities was observed. Considering the decrease in use of machinery in conservation methods and its economic and environmental benefits, it can be a strong point for implementation of conservation tillage in Dasht-e Naz Sari agro-industry.