تحليل معاني و اطلاقات عتاب در نهج البلاغه؛ هم‌سو با روش‌هاي تربيت اخلاقي (مطالعه موردي نامه‌هاي17، 39 و 41)

Analysis of the meanings and applications of reproach in the case study of letters( 17, 39, and 41) of Nahj al-Balagheh in accordance with the moral teaching methods

دين اسلام بر محوراخلاق است وكليه افراد انساني از حقوق خاصي برخوردار هستند و هرگونه عدم احترام به ساحت انساني با ذات و فطرت انسانها در تقابل است.اين مقاله با هدف تحليل مصاديق عتاب (نكوهش‌ها و تحقيرها)در نامه‌هاي نهج البلاغه بر اساس روشهاي تربيت اخلاقي،انجام شده است تا مشخص شود كه دلايل كاربرد اين عبارات از طرف مربي بزرگ بشري چه بوده است.روش انجام پژوهش توصيفي- تحليلي و معناشناختي بوده است و نامه هاي 17، 39 و 41نهج البلاغه كه داراي اين مصاديق بودند مورد تحليل و بررسي قرار گرفتند.يافته‌هاي پژوهش حاكي از اين است كه حضرت امير(ع)با تأسي به روشهاي تربيت اخلاقي از جمله؛تذكر،مواجهه با نتايج اعمال،آگاهي‌بخشي و بينش-دهي،تمثيل،موعظه،محاسبه،انذار و عبرت‌آموزي؛نسبت به آگاهي‌بخشي به مخاطب اهتمام ورزيده و هدف نهايي ايشان از بيان اين عبارات؛اعطاي بينش به مخاطبان خاص از عمل ناپسند خود و بيدار سازي ساير افراد از مكر وحيله آنان مي-باشد.از مجموع روش‌هاي تربيتي مورد استفاده توسط حضرت(ع)،روش تربيتي آگاهي‌بخشي و بينش‌دهي،داراي بيشترين فراواني است كه مبين اهميت و تأثيرگذاري اين روش،جهت روشنگري و اصلاح بشر،نسبت به ساير روشهاي تربيتي مي-باشد.

Islam is based on morality and all human beings have special rights, and any disrespect for human realm is in conflict with the nature of human beings. This article aimed to analyze the examples of reproach )condemnations and humiliations( in the letters of Nahj al-Balaghah based on the methods of ethical education in order to determine why Imam Ali, the great teacher of human beings, had used such terms. The present research was descriptive-analytical and semantics and the Nahj al-Balaghah letters Nos. 17, 39 and 41, which included these terms were analyzed and examined. The results indicate that Imam Ali attempted to inform people by ethical education methods such as warning, confrontation with the results of actions, awareness and insight, allegory, sermon, wrong prohibition, advice and lessons learned. The final goal of Imam Ali was to inform special individuals from their disgusting actions and keep other people away from their deceptions. Among the educational methods used by Imam Ali, awareness and insight had the highest frequency suggesting the importance and effectiveness of warning in increasing human insight and correctioncompared with other educational methods.