پژوهشي در باب پيكره‌بندي ساختاري شعر «وسوسه» منوچهر آتشي

A Study on the Structural Configuration of Manouchehr Atashi's Poem "Vasvaseh

ساختار اصل سازمان‌دهنده‌اي به شمار ميرود كه عناصر بنيادينِ متن، در نهايت بر اساس آن تفسير مي‌شوند؛ بدين ‌ترتيب، منتقدان ادبي همواره بدان توجه كرده‌اند. بر اساس چنين ديدگاهي، ساختار متن ادبي از متن غيرادبي متمايز شده است. با اين‌همه، به نظر مي‌رسد علي‌رغم پژوهش‌هايي كه معطوف به ساخت‌گرايي بوده و اهميت ساختار كلي شعر در آفرينش اثر ادبي را روشن ساخته است، پژوهش نظام‌مندي كه به تعامل ديالكتيك مولفه‌ها و ساختار كلي اثر بپردازد، در دست نيست. از اين‌رو در جستار پيش‌رو كوشيده شده است، با رويكردي تحليلي‌توصيفي ضمن استخراج روابط متنوع موجود در بين مولفه‌هاي يك ساختار، مباني نظري پيكره‌بندي شعر را مطرح كرده و ساختار كلي اثر را از اين چشم‌انداز بررسي كنيم. به همين سبب، با تكيه بر قواعدي مانند توازن تصويري، توازن نحوي، تقابل‌هاي دوگانه و انسجام غيرساختاري به خوانش ساخت‌گرايانه شعر «وسوسه» منوچهر آتشي مي‌پردازيم و عواملي كه منتهي به پيكره‌بندي ويژه‌اي در ساختار كلي آن شده است را روشن مي‌كنيم. در اين پژوهش روشن مي شود كه شاعر علي‌رغم آنكه ميان هم‌عصران خود مغفول واقع شده است، با ابداعات فراواني كه با شيوه‌ي پيكره‌بندي در زبان شعري خود به كار مي‌گيرد، ساخت ويژه‌ و محكمي را ايجاد مي‌كند كه به‌موجب آن از بسياري شاعران هم‌عصر خود متمايز مي‌شود.

The structure is the organizing principle on which the basic elements of the text are ultimately interpreted. Thus, literary critics have always paid attention to it. Nevertheless, it seems that despite the researches that are focused on structuralism and the importance of the general structure of poetry, there is no systematic research that deals with the configuration or the general structure of Atashi's Poem. Therefore, in the present study, an attempt has been made to use a descriptive-analytical approach to extract the various relationships between the components of a structure. In this research, accordingly, we first provide the theoretical bases of the configuration and relying on such principles as visual symmetry, syntactic symmetry, and nonstructural cohesion, we read Manouchehr Atashi's poem "Vasvaseh" and try to clarify the factors which lead to the special configuration of its general structure. In this research, it is revealed that the poet applies such principles in the configuration of his poetry. That is why, the reader encountering a poetic text, while thinking on the devices available in the text, comes to an understanding of the work