الگوي مصرف انرژي در توليد ذرت دانه اي در ايران

Energy Consumption Pattern for Corn Production in Iran

مطالعات متعددي در دنيا و نيز در نقاط مختلف ايران در مورد مصرف انرژي انواع محصولات در مزارع كشاورزي انجام شده، اما جاي مطالعه جامعي كه از نتايج اين مطالعات استفاده كرده و نتيجه‌گيري كلي كند خالي است. در اين تحقيق انرژي مصرفي و توليدي در يكي از محصول‌هاي مهم كشور ايران (ذرت دانه‌اي) از طريق روش اسنادي (مقالات و پايان‌نامه‌ها) با بررسي شاخص‌هاي انرژي به دست آمده در آن‌ها مطالعه شد. شاخص‌هاي مورد نظر، نسبت انرژي خروجي به ورودي، كارايي انرژي، شدت انرژي و سود خالص انرژي تعيين گرديدند. نتايج بررسي‌ها نشان دادند، متوسط عملكرد دانه ذرت در نقاط مختلف ايران حدود 6167 كيلوگرم در هكتار بوده كه براي توليد اين مقدار دانه ذرت به‌طور متوسط 55 گيگاژول در هكتار انرژي ورودي نياز است. در بين نهاده‌هاي ورودي، كود ازته داراي بيشترين سهم (29 درصد) و پس از آن الكتريسيته (28 درصد) و سوخت ديزل (16 درصد) قرار دارند. ميانگين نسبت انرژي خروجي به ورودي براي ذرت دانه‌اي كشور 2.92 بوده و بالاترين و پايين‌ترين مقدار اين شاخص به­ ترتيب مربوط به استان‌هاي فارس (5.8) و خوزستان (0.8) است. ميانگين شدت انرژي نيز برابر 9.47 مگاژول بر كيلوگرم است كه استان البرز با 21.02 مگاژول بر كيلوگرم بيشترين و استان گلستان با 4.61 مگاژول بر كيلوگرم كمترين مقدار را دارند. مقايسه نتايج مطالعات مختلف در جغرافياي مختلف مي­ تواند الگوي مناسب كشت را مشخص و قابل استفاده براي ساير مناطق كند.

Agricultural sector has a considerable and increasing share from total energy consumption of societies. The growth in population and living standards increase the demands for agricultural products. The limitations in cultivatable land area forces the need for increase in yield per area unit. It emphasis on the importance of energy and resources analysis in agriculture. Several researches in the world have been conducted around the energy consumption in agricultural farms, as well in Iran. However, there is a need for comprehensive studies analyzing the results of these researches. The aim of this study was the analysis of the consumed and produced energy for one of maize corn in Iran. The energy indices, obtained from related published studies were analyzed. The energy indices were determined as the energy output-input ratio (OIR), energy productivity (EP), energy intensity (EI) and net energy yield (NEY). The results indicated that, the average yield of maize corn in different provinces of Iran is around 6167 kg ha-1, requires an average energy input of 55 GJ ha-1. The largest share from total energy input was related to nitrogen fertilizer 29%, followed by electricity and diesel fuel with 28% and 16%, respectively. The average OIR was 2.92 MJ/MJ where the highest and lowest values were for Fars (5.8) and Khuzestan (0.8) provinces. The average EI was 9.47 MJ/kg, where it was the highest with 21.02 MJ/kg for Alborz and the lowest with 4.61 MJ/kg for Gholston.