پديد آورندگان :
آذرگون، مريم دانشگاه علوم پزشكي آبادان، آبادان، ايران , شعباني، احمد دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، اصفهان، ايران , چشمه سهرابي، مهرداد دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، اصفهان، ايران
كليدواژه :
پيشنهاد پرسش , فرمول‌بندي پرسش , فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي (اف اي اچ پي) , بازيابي اطلاعات
چكيده فارسي :
هدف: هدف پژوهش حاضر اولويت‌بندي معيارهاي تأثيرگذار بر استفاده از پيشنهادهاي پرسش با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي است.
روش پژوهش: اين پژوهش از لحاظ رويكرد كمي، از نظر روش توصيفي و از لحاظ نوع، جزء پژوهش هاي كاربردي است. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته‌اي است كه روايي آن را 5 نفر خبره در حوزه بازيابي اطلاعات تأييد كردند و براي بررسي پايايي آن از نرخ ناسازگاري استفاده شد. اين پرسشنامه در اختيار 12 نفر از خبرگان قرار گرفت. داده‌ها با روش فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي تحليل شد كه در آن خبرگان به مقايسه زوجي معيارهاي اصلي، زيرمعيارهاي هر يك از معيارها و اولويت نهايي زيرمعيارها پرداختند.
يافته‌ها: از بين معيارهاي مرتبط با كاربر، معيارهاي «سطح تخصص و دانش حوزه جستجوگر» ، «سطح دانش زبان‌شناسي» و «پرسش كاربر» و از بين معيارهاي مرتبط با سيستم، پيشنهادهاي پرسش معيارهاي «منبع ايجاد پيشنهادهاي پرسش (اصلي و بافتي)»، «ويژگي‌هاي معنايي پيشنهادهاي پرسش» و «سهولت و آساني استفاده از پيشنهادهاي پرسش» به ترتيب اولويتهاي اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. همچنين بر اساس محاسبه وزن نهايي هر يك از زيرمعيارها، زيرمعيارهاي «سطح تخصص كاربر در حوزه مورد جستجو»، «متفاوت بودن زبان اصلي كاربر از زبان اطلاعات مورد جستجو»، «نوع منبع اصلي مورد استفاده در ايجاد پيشنهادهاي پرسش» در اولويتهاي اول تا سوم قرار گرفته است.
نتيجه‌گيري: در پژوهش حاضر، معيارهاي «منبع ايجاد پيشنهادهاي پرسش» و «سطح تخصص و دانش حوزه جستجوگر» در اولويت‌بندي معيارهاي اصلي، رتبه اول را به دست آوردند. اين امر نشان مي‌دهد طراحان پيشنهادهاي پرسش در ايجاد پيشنهادهاي پرسش بايد منبع مناسبي را انتخاب نموده و سطح تخصص و دانش كاربران را مورد توجه قرار دهند
چكيده لاتين :
Query suggestions are a supporting tool in information search tools that help users query formulation. The purpose of this study was to prioritize the factors affecting the use of query suggestions through the Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP).
Methodology: This study is an applied quantitative research that used a researcher-made questionnaire as instrument to collect the data. Five experts in data retrieval were asked to consider its items and comment on their relevance to the topic under study to ensure the validity of the questionnaire. The inconsistency rate was also used to verify the reliability of the questionnaire items. The questionnaire was distributed to 12 experts to gather the data for this study. To analyze the data, the FAHP was used in which the experts compared the pair of the main criteria, the sub-criteria of each criterion, and the final priority of the sub-criteria.
Findings: In this study, the criteria were classified into two categories: criteria related to the query suggestions system and criteria related to the user. Among the criteria related to the user criteria of domain knowledge and expertise, level of linguistic knowledge, and user’s query and among the criteria related to the query suggestions system the criteria of "source of creation of query suggestions (main and contextual), semantic features of query suggestions, and ease of use of query suggestions were the first to third priorities. Moreover, based on the final weight of each sub-criterion, the sub-criterion ‘the level of user’s expertise in the field of search’ was placed in the first priority; while ‘the difference between the user’s original language and the search information’ received the second priority; ’source of creation of query suggestions’ was in the third place; ‘providing semantic correlation between user’s queries and the query suggestions including broad, specific, related, and synonyms’ was placed in the fourth priority, and Providing a list of query suggestions in order of relevance placed in the fifth priority, respectively.
Conclusion: The results of this study showed that ‘source of creation query suggestions’ and ‘domain knowledge and expertise’ was ranked first in prioritizing the main criteria. This finding suggests that the designers of the query suggestions should make a good choice of sources. Besides, prioritizing the factors affecting the use of query suggestions provides valuable information to designers and researchers in query suggestions. They can identify essential factors by prioritizing the factors affecting query suggestions and applying them in practice. Though the factors influencing the use of question suggestions are prioritized in this study, all factors are, in turn, important and should be considered when creating a question proposal to make high-quality suggestions.
