امكان‌سنجي سرمايه‌گذاري جسورانه از منظر فقهي، قانوني و اقتصادي در ايران

Feasibility study of Venture Capital from a jurisprudential, legal and economic perspective in Iran

از عوامل بسيار مهم در سرمايه‌گذاري و تأمين مالي در جامعه مسلمانان و كشورهاي اسلامي تطابق نوع سرمايه‌گذاري، روش‌هاي تأمين مالي و عقود با موازين شرعي است (در ايران مطابقت با فقه اماميه مدنظر است). در كنار اين موضوع قوانين حاكم بر معاملات و قراردادها در جهت حفظ امنيت سرمايه‌گذاري، ارتقا و ثبات اقتصادي، بزرگ‌ترين دغدغه پيش روي شركت‌ها، سرمايه‌گذاران، حقوقدانان و مسئولان بوده است. در اين پژوهش به بررسي فقهي، قانوني و اقتصادي سرمايه‌گذاري جسورانه كه به عنوان يكي از راه‌هاي تأمين منابع مالي شركت‌هاي نوپا و با ايده‌هاي فناورانه در بازار بين‌المللي بوده و در بيشتر كشورهاي اسلامي نيز در دو دهه گذشته مورد توجه بوده و همچنين راهگشاي توسعه و پيشرفت شركت‌هاي كوچك و متوسط در ايران است، پرداخته مي‌شود. استفاده از اين‌ رويه سرمايه‌گذاري نياز به آسيب‌شناسي در حوزه‌هاي مختلف دارد كه سه محور اصلي آن يعني فقه، قانون و اقتصاد در اين پژوهش با استفاده از نظرات خبرگان در دو مرحله به‌ صورت پرسشنامه‌اي، در جامعه‌اي متشكل از قانونگذاران، اساتيد حوزه و دانشگاه و مديران شركت‌هاي دانش‌بنيان انجام شد؛ بعد از محاسبه روايي و پايايي و نهايتاً با استفاده از روش پيمايشي و نيز تحليل سلسله مراتبي و گزينش سه معيار اصلي و 26 زيرمعيار به آسيب‌شناسي سرمايه‌گذاري پرداخته شده و اولويت‌بندي آن نيز مشخص گرديد. يافته تحقيق اين است كه جامعه سرمايه‌گذار در ايران نسبت به نوع قراردادها و عدم اطمينان به پايبندي به قواعد اسلامي در قراردادها، حقوق مالكيت و همچنين ثبات در شاخص‌هاي اقتصادي نگراني حادي دارد و در نهايت مقاله راهكارهاي اصلاحي را ارائه مي‌نمايد.

One of the most important factors in investment and financing in the Muslim community and Islamic countries is the conformity of the type of investment, financing methods and contracts with sharia standards (in Iran, compliance with Imami jurisprudence is considered). In addition, the laws governing transactions and contracts in order to maintain investment security, promotion and economic stability, has been the biggest concern of companies, investors, as well as lawyers and officials. This study examines the jurisprudential, legal and economic aspects of bold Islamic investment, which is one of the ways to finance start-ups with technological ideas in the international market and in most Islamic countries in the last two decades. It is considered and also paves the way for the development and progress of small and medium companies in Iran. The use of this investment procedure requires pathology in various fields, the three main axes of which are jurisprudence, law and economics in this research, using the opinions of experts in two stages in the form of a questionnaire, in a society consisting of legislators. The professors of the seminary and the university and the managers of the knowledge-based companies were interviewed after the calculation of validity and reliability and finally using the survey method as well as hierarchical analysis and selection of three main criteria and 26 sub-criteria was also identified. The research finding is that the investing community in Iran is acutely concerned about the type of contracts and the lack of confidence in adhering to Islamic rules in contracts, property rights, as well as stability in economic indicators. Finally, it offers remedial solutions.