پديد آورندگان :
محقق گرفمي، البرز دانشگاه علوم اسلامي رضوي، مشهد، ايران , اسلام پوركريمي، حسن حوزه علميه قم، قم، ايران , خرقاني، حسن دانشگاه علوم اسلامي رضوي - گــروه علــوم قــرآن و حــد يث، مشهد، ايران
كليدواژه :
قرآن , شبهه‌گري , علل شناختي , علل روشي
چكيده فارسي :
دستگاه و جريان شبهه‌سازي و انتقال شبهات از مؤلفه‌هاي گوناگوني مانند كانون‌هاي شبهه‌گري، بسترهاي ايجاد شبهه، مواد اوليه استدلال، فرآيند استدلال و رويّه‌هاي انتقال شبهات سامان يافته است. درين ميان، شناخت علل و بنيان‌هاي ايجاد شبهه، نقش مهمي در فرآيند پاسخ‌گويي به شبهات خواهد داشت. قرآن مجيد، در قامت كتابي كه به تبيين زير بناها و پي رنگ‌ها مي پردازد، افزون بر پاسخ‌گويي به موارد شبهه، به موضوع علل و بنيان‌هاي شكل‌گيري شبهه نيز توجه داشته است. پژوهش حاضر با درك گفتمان قرآني درين موضوع، به روش اكتشافي- تحليلي و مبنا قرار دادن قرآن و بهره از منابع كتابخانه اي، موضوع پيش گفته را به دو رده علل معرفتي و بنيان‌هاي روشي افراز كرده است. بر اساس دستاورد اين نوشتار، مواردي چون شناخت ناكافي، خرافه گرايي، پيروي از سنن نادرست، كاربست پيش فرض‌هاي نادرست و جبر گرايي در شمار علل معرفتي ايجاد شبهات به شمار مي روند. هم چنين روشهايي مانند قياس نادرست، استقراء نادرست، پيگيري متشابهات، حصرگرايي روش شناختي، برخورد گزينشي و پيروي از گمراهان در سپهر روش شناختي قابل ارزيابي هستند
چكيده لاتين :
The apparatus and flow of suspicion transmission is organized from various components such as suspicion centers, grounds for creating suspicion, the raw materials of reasoning, the process of reasoning, and the procedures for transmitting suspicion. In the meantime, recognizing the causes and foundations of suspicion will play an important role in the process of responding to suspicions. In the form of a book that explains the underpinnings and backgrounds of the Qur'an, in addition to answering the cases of doubt, it has also paid attention to the causes and foundations of the formation of doubt. The present study, understanding the Qur'anic discourse on this subject, using exploratory-analytical method, has divided the aforementioned subject into two categories of epistemological causes and methodological foundations. According to the achievement of this article, cases such as insufficient cognition, superstition, following false traditions, applying false presuppositions and determinism are among the epistemological causes of creating doubts. Also methods such as incorrect analogy, incorrect induction, pursuit of similarities, methodological exclusivism, selective approach and following the misguided can be evaluated in the methodological sphere.
