تأثير آموزش با رويكرد همتا بر آگاهي، نگرش و ميزان تحت پوشش مراقبت پيش از بارداري

Effect of Education Program with Peer Approach on Awareness, Attitude, and Amount of Coverage for Preconception Care

مقدمه: سلامت مادران و نوزادان، از جمله شاخص‌هاي مهم ارتقاي سلامت و تعيين‌كننده وضعيت بهداشت و سلامت جامعه و نسل‌هاي بعدي مي‌باشد. يكي از راهكارهاي مداخله‌اي پيشنهادي براي جلوگيري از خطرات بالقوه حاملگي، تقويت برنامه مراقبت پيش از بارداري جهت آموزش جامعه در راستاي اهداف برنامه سلامت مادران است. يكي از روش‌هاي يادگيري فعال، آموزش توسط گروه همتايان است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي تأثير برنامه آموزشي با رويكرد همتا برآگاهي، نگرش و جمعيت تحت پوشش مراقبت پيش از بارداري در مراكز جامع سلامت روستايي شهرستان مباركه بود. روش‌ها: در اين مطالعه تجربي، 140 زن همسردار تحت پوشش دو خانه بهداشت مراكز جامع سلامت روستايي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و داراي معيارهاي ورود به تحقيق، انتخاب و خانه‌هاي بهداشت به طور تصادفي به دو گروه آزمون و شاهد تقسيم شدند. 14 زن از روستاي آزمون كه معيارهاي ورود به گروه همتا را داشتند، اما جزء گروه آزمون نبودند، انتخاب و آموزش داده شدند. ابتدا پرسش‌نامه‌هاي مرحله اول توسط گروه آزمون تكميل گرديد. سپس هر يك از زنان گروه همتا به 5 نفر از گروه آزمون آموزش دادند. دو ماه بعد، پرسش‌نامه‌هاي مرحله دوم تكميل شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي Independent t، Paired t، Mann-Whitney و Wilcoxon در نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: قبل از مداخله، بين ميانگين نمرات آگاهي، نگرش و تحت پوشش مراقبت پيش از بارداري دو گروه اختلاف معني‌داري وجود نداشت (0/05 < P). پس از مداخله، ميانگين نمرات در گروه آزمون به طور معني‌داري بيشتر از گروه شاهد بود (05/0 > P)، اما در گروه شاهد، ميانگين نمرات بين قبل و بعد از مداخله اختلاف معني‌داري را نشان نداد (05/0 < P). تحت پوشش قرار گرفتن مراقبت پيش از بارداري، قبل از مداخله بين دو گروه تفاوت معني‌داري نداشت (05/0 < P). تحت پوشش قرار گرفتن مراقبت قبل از بارداري در گروه آزمون پس از مداخله به طور معني‌داري بيشتر از قبل مداخله بود (05/0 > P). در گروه شاهد، تفاوت معني‌داري بين تحت پوشش قرار گرفتن مراقبت قبل از بارداري قبل و بعد از مداخله مشاهده نشد (05/0 < P). نتيجه‌گيري: آموزش همتا، تأثير مثبتي بر روي آگاهي، نگرش و مراجعات گروه هدف داشت.

Background: Health of mothers and neonates is one of the important indicators of health promotion which determines the health status of the community and future generations. One of the interventional strategies to prevent pregnancy complications is improving the preconception care program and educate the community regarding the goals of the maternal health program. Peer group education is one of the active learning methods. The purpose of this study was to investigate the effect of a training program with a peer-to-peer approach on awareness, attitude, and the population covered by preconception care in Rural Comprehensive Health Centers in Mobarakeh City, Iran. Methods: In this experimental study, 140 married women with inclusion criteria under the coverage of two health houses of Rural Comprehensive Health Centers of Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran, were randomly divided into experimental and control groups. Fourteen women from the test village who met the inclusion criteria in the peer group but did not belong to the test group were selected and trained. First, the experimental group completed the first stage questionnaires. Then, each woman in the peer group trained 5 members of the experimental group. Two months later, the second stage questionnaires were completed. Data analysis was performed with SPSS software using independent t-test, paired t-test, Mann-Whitney test, and Wilcoxon test. Findings: The mean scores of awareness, attitude, and coverage were not significantly different between the two groups before the intervention (P > 0.05), but in the experimental group, they were significantly higher after the intervention (P < 0.05). In the control group, there was no significant difference between the mean scores of pre- and post-intervention (P > 0.05). There was no significant difference between preconception care coverage before the intervention between two groups (P > 0.05). The coverage of preconception care in the experimental group was significantly higher after the intervention (P < 0.05). There was no significant difference between preconception care coverage before and after intervention in the control group (P > 0.05). Conclusion: Peer education has a positive effect on awareness, attitude, and referrals of the target group.