ارائه الگوي هويت‌مبنا جهت تفكيك زمين در مقياس واحد همسايگي در فرايند توسعه تدريجيِ مبتني بر كدهاي زايشي (مورد پژوهي: روستاي سنگده، منطقه دودانگه، مازندران)

Application of generative codes patterns at piecemeal growth of neighborhood units; Case study: Snge- deh, Dodangeh region, Mazandaran province

شكل‌گيري تدريجي واحدهاي همسايگي در برخي از روستاهاي شمال ايران كه متأثر از هويت بوميِ برآمده از نظام پيوسته كار و زندگي در اين مناطق بوده، طي سال‌هاي اخير با ساخت‌وساز روزافزون شهرنشينان در اين مناطق، تبديل به ويلا سازي‌هاي بي‌هويت شده است. زيرا از مراحل اوليه تفكيك، الگوهاي با هويت موجود ناديده گرفته­ شده و در پي تفكيك‌هاي پرسود و ساخت مطابق باسليقه بازار فروش درآمده است. مطالعه حاضر در پي تدوين فرايندي است كه امكان توسعه تدريجي بلوك‌هاي مسكوني واجد هويت‌هاي اجتماعي- مكاني را در قالب مفهوم واحد همسايگي و با استفاده از فرايند مبتني بركدهاي زايشي فراهم نمايد. پژوهش به روش استدلال منطقي انجام شده است كه با گونه‌اي از همسان انگاري كه در سنت پژوهشي استدلال منطقي جاي مي‌گيرد و با روش‌هاي همسان‌انگاري مانند مقوله‌بندي (چندوجهي) و بسط مفاهيم همراه شده است. بستر مطالعات ميداني روستاي كوهپايه‌اي سنگده در منطقه دودانگه استان مازندران است كه به دليل ويژگي­هاي هويتي‌ ويژه ريخت­شناختي و تغيير آن طي ساليان اخير به دليل الگوهاي نامناسب تفكيك و ساخت مورد بررسي قرارگرفته است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه مداخلات كالبدي و فضايي در بافت‌هاي اندامواره، نيازمند پيمايش روندي تدريجي و سلسله­مراتبي در طراحي و اجراست. علاوه بر آن انداموارگي و پرهيز از ايجاد فضاهاي بي‌شكل، وجود حوزه‌هاي حفاظت ‌شده هميشگي و ارتباط مثبتِ فضاهاي اشتراكي با لبه‌هاي كالبدي را مي‌توان از مهم‌ترين اصولِ تدارك كدهاي زايشي برشمرد. به‌كارگيري دوباره اين اصول نيازمند احياي فرايندي تدريجي از مقياس كلان و تداوم آن در سطوح خرد با تأكيد بر فرايندهاي زايشي و كل­گرا است. در فرايند پيشنهادي 1. چشم‌انداز مشاركتي اوليه به ‌منظور خلق يك واحد همسايگي با جزئيات، 2. تعريف گونه‌ها تا سازمان‌دهي عناصر اصلي، 3. شكل‌گيري عرصه‌هاي عمومي در راستاي پيوند زندگي اجتماعي و محيط كالبدي- طبيعي، 4. شكل‌گيري كالبدي در ارتباط با اولويت عرصه‌هاي عمومي و 5. توجه به ابعاد بصري خرد و كلان در تركيب با ساير موضوعات، مي‌تواند زمينه تكرار هويت‌هاي اندامواره در بافت‌هاي روستايي شمال ايران فراهم نمايد.

The gradual formation of neighborhood units in the northwestern parts of Iran has been affected by the continuous system of work and life. But attention of urban areas has led to villas, as they often ignore the local identity patterns, and the proceeds of purchase, profitable segregation, and market-based segregation are prioritized. This research seeks to apply the most fundamental features of evolutionary and piecemeal growth on the scale of neighborhood units in the continuity of rural organic areas, which require an internal process and basic identity to adapt to previous identities. A type of homophobia associated with the conceptualization and expansion of concepts. The field study was based on Sandegh village in Dodangeh area of Mazandaran province. The results suggest that loyalty and avoidance of amorphous spaces, permanent protected areas, and positive association of shared spaces with physical edges can be considered as the most important principles in this regard. The re-application of these principles requires a gradual redefinition of the macro-scale process and its continuation at the micro level, with an emphasis on reproductive and holistic processes. In the proposed process 1. Initial participatory perspective in order to create a neighborhood with details, 2. Defining species to organize the main elements 3. Forming public areas in order to link social life and physical-natural environment, 4. Physical formation In connection with the priority of public spheres and 5. Paying attention to the micro and macro visual dimensions, can provide the theoretical and practical base for the repetition of identities.