اثرسنجي اصول طراحي شهري بر تغيير اقليم در برش‌هاي عرضي (مورد پژوهي: شهر مشهد)

The effect of urban design principles on climate change in the urban transects of Mashhad

نظام انسان‌ساخت شامل ساختمان‌ها، ترابري و صنعت، سهم قابل‌ملاحظه‌اي در پديده تغيير اقليم در جهان دارد. بستر اصلي ساخت‌وسازهاي بشر، شهرهاست. اصول شهرسازي نامناسب به‌ويژه در كشورهاي كمتر توسعه‌يافته، در دهه‌هاي اخير، پديده گرم­شدن كره زمين و تغيير اقليم را چند برابر كرده است. لذا هدف نوشتار حاضر، بررسي ميزان تأثيرگذاري اصول و شاخص‌هاي طراحي شهرها بر پديده تغيير اقليم است. اين پژوهش يك مطالعه كيفي است كه در بخش عملي انجام ‌شده. بر حسب هدف، پژوهش از نوع بنيادي دسته‌بندي مي‌شود. در اين راستا از رويكرد اثبات‌گرايي كمك گرفته و پايه اثبات‌گرايي نيز روش استدلال منطقي است. در روش استدلال منطقي از مدل ANP و منطق فازي استفاده مي‌شود. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه ساختمان‌ها با امتياز 0/5729 بيشترين امتياز را در برش عرضي 6 (هسته مركزي شهر) به خود اختصاص داده. فضاهاي تبادل و ترابري با امتياز 0/1713 در برش عرضي سوم (بافت مياني) بالاترين امتياز را كسب كرده است. فضاهاي باز طبيعي، باز عمومي و خيابان‌ها با امتياز 0/8146 در برش عرضي اول (حومه و نواحي بكر) بيشترين امتياز را در تأثيرگذاري بر پديده تغيير اقليم دارد.

The man-made system, including buildings, transportation and industry, has a significant share in the phenomenon of climate change in the world. Cities are the mainstay of human construction. Inadequate urban planning principles, especially in less developed countries, have multiplied the phenomenon of global warming and climate change in recent decades. Therefore, the purpose of this article is to investigate the impact of urban design principles and indicators on the phenomenon of climate change. This research is a qualitative study that has been done in the practical part. According to the purpose, research is categorized as applied. In this regard, the positivist approach has been used. The basis of positivism is the method of logical reasoning. The logical reasoning method uses the ANP model and fuzzy logic in positivism. The results of the research indicate that the buildings with a score of 0.5729 have the highest score in the sixth transect (central city center). Exchange and transportation spaces with the score of 0.1713 in the third transect (middle texture) has the highest score. Natural open spaces, public open spaces and streets with a score of 0.8146 in the first transect (suburbs and pristine areas) have the highest score in influencing the phenomenon of climate change.