تبيين مفهومي روايات ارتداد و نسبت آن با مشروعيت سياسي

فاقد عنوان لاتين

پس از پيامبر اكرم(ص) نوعي انحراف براي امت اسلامي پديد آمد كه در متون روايي شيعه از آن به «ارتداد جمعي» تعبير شده است. فقيهان و راويان سني با وجود تأييد وقوع ارتداد در امت اسلامي و بيان رواياتي كه حاكي از پذيرش چنين واقعه‌‌اي در امت اسلامي است، بيان نكرده‌اند كه اين ارتداد ناظر به كدام واقعه بوده و معناي آن چيست؟ ليكن در روايات و متون فقهي شيعه ضمن اينكه تبيين شده كه منظور از اين ارتداد، كدام واقعه سياسي در حيات اجتماعي مسلمين بوده، به لحاظ مفهومي نيز از معناي اين نوع ارتداد بحث شده است. ميان فقيهان شيعه در تفسير مفهومي «ارتداد» اتفاق‌نظر وجود ندارد. تحقيق حاضر به روش تحليلي ـ اجتهادي و با تمركز بر روايات شيعي در تفسير مفهومي «ارتداد»، چهار نظريه و احتمال را به بحث مي‌گذارد. در نهايت، از ميان احتمالات چهارگانه، اثبات مي‌شود كه اولاً، «ارتداد» به‌معناي انحراف و گمراهي، داراي معناي تشكيكي بوده و در اين روايات ناظر به انحراف سياسي امت از اطاعت و پذيرش رهبر منصوب الهي است و اين عدم اطاعت موجب حبط عمل شده، انسان را تا مرز كفر تنزل مي‌دهد. ثانياً، اين روايات بيانگر اهميت نصب الهي در تعيين حاكم سياسي بوده و به دلالت التزامي حاكي از اين مهم هستند كه حتي رضايت قريب به اتفاق مردم بر حاكميت غيرمنصوب الهي، مشروعيت سياسي ايجاد نمي‌كند.

فاقد چكيده لاتين