اربعين‌نگاري صوفيان : بررسي و تصحيح اربعينات منظوم از قطب محيي كوشكُناري

Sufi Arba’in-negāri (compiling 40 traditions): Examination and correction of the Arba’iniyāt composed by Qotb al-Din Mohyi of Kūshkenār

اربعين‌نويسي از سنّت‌هاي كهن حديث‌نگاري است كه به دليل اجر معنوي و ترويج آموزه‌هاي ديني از ديرباز ميان دانشوران عالم اسلام شايع بوده است. صوفيان نيز كه آداب و عقايد خود را به كتاب و سنّت مستند مي‌كردند، همواره به اين نوع از حديث‌نگاري توّجه داشته‌اند. مقالۀ حاضر، پس از بررسي اجمالي سيراربعين‌نگاشته‌هاي صوفيانه تا سدۀ نهم هجري، به مجموعۀ سه اربعينِ پيوستۀ مرسل (موسوم به اربعينات)، همراه با ترجمۀ منظوم آنها از قطب‌الدين محمّد بن محيي، مي‌پردازد كه توسّط يكي از مريدان و در زمان حيات قطب محيي كتابت شده است. پس از بيان اهميّت اربعينات و پيوند آن با ديگر اثر قطب محيي، يعني مكاتيب، متن مصحَّح اربعينات براساس تنها نسخۀ در دسترسِ آن ارائه، و احاديث به منابعشان (صحيحين) مستند شده‌است.

Because recording Arba’in, an old practice in the compiling of traditions, is believed to yield spiritual rewards and promulgate religious teachings, it has been widely practiced among the scholars throughout the Muslim world. Sufis, who substantiated their views by quoting from the Qor’an and Sonna, paid great attention to this kind of recording traditions (Hadith negāri). The present article first examines the development of writing Sufi Arba’ins up until the 9th H/15th century, and then attends to the three Arba’ins (called Arba’iniyāt) compiled together and with no mention of their relaters along with a versified translation by Qotb al-Din Mohammad b. Mohyi , this all scribed by of one of his disciples during his lifetime. After stating the importance of the Arba’iniyāt and its connection with Qot al-Din’s other work, Makātiib, we present the amended text of the Arba’iniyāt based on its sole manuscript, and then document the traditions (ahadis) by citing their original sources, Sahihayn (the two principal Hadith compilations).