واكاوي علل زوال شركت سهامي زراعي نوبنياد سهل آباد در شهرستان نهبندان

Investigating the decline Causes of Farming Joint Stock Companies of Newly formed in Sahlabad Plain- Nehbandan

پيش از انقلاب، تشكيل شركت هاي سهامي زراعي با هدف تغيير در ساختارهاي بخش كشاورزي انجام شد كه در آن زمان به سبب مسايلي همچون عدم توجه به مشاركت و رضايت جامعه روستايي، ناموفق ماند. طي دو دهه اخير، بازگرايشي به احيا و ايجاد شيوه بهره برداري سهامي زراعي در اقصي نقاط كشور مي توان شاهد بود كه نمونه آن، ايجاد شركت سهامي زراعي در دشت سهل آباد شهرستان نهبندان بوده است. مطالعه اين شركت سهامي زراعي جديد در نهبندان، حاكي از افت و خيز شديد آن در فضاي روستايي ناحيه است كه در اين پژوهش تلاش شده است تا ضمن بررسي علل گرايش روستاييان به نظام سهامي زراعي در سال 1384، به تحليل دلايل مقابله و تعارض مردم با اين نظام زراعي در سال 1399 پرداخته شود تا تبييني از علل ركود آن براي كاربرد در ساير نواحي كشور به دست آيد. اين تحقيق بر مبناي هدف كاربردي است. به منظور گردآوري داده ها از روش آميخته (تركيبي از روش هاي كمي و كيفي) استفاده شده است. بررسي ها نشان داد روستاييان دشت سهل آباد، با انگيزه كسب منافع اقتصادي بيشتر از منابع آب و خاك در اختيار، با ميزان مشاركت بالا، اقدام به پذيرش نظام سهامي زراعي نموده اند؛ با گذشت بيش از يك دهه از عمر شركت سهامي زراعي در دشت سهل آباد، نه تنها توفيقي در اهداف حاصل نشده، بلكه دغدغه هاي جديدي نيز در فضاي روستايي پديدار شده كه بنا به چهار دليل؛ پايين بودن سطح بازدهي اقتصادي شركت، عملكرد غيراصولي هييت مديره شركت، تشديد عناصر برون فضايي تاثيرگذار بر عملكرد اقتصادي شركت و حيات اقتصادي سهامداران و عدم پشتيباني مناسب دستگاه هاي متولي از شركت سهامي زراعي و سهامداران بوده است. در كل مي توان گفت تغيير نظام خرده مالكي به سهامي زراعي، به دلايل يادشده، نه تنها حركتي رو به سوي توسعه نبود؛ بلكه فضايي ضد توسعه روستايي در دشت سهل آباد به وجود آورده است.

Before Iran Revolution, the formation of farming joint stock companies had aimed to change the structures of agriculture section. On that time, it failed. In recent two decades, it can be witnessed that resuscitation and creation of F.J.S companies have been brought to attention; one example is the formation of a F.J.S Company in SahlAbad Plain. Study of this F.J.S in SahlAbad, shows a lot of ups and downs in the rural area and this article tries to study the reasons of villagers' tendency to joint stock system, meanwhile it aims to analyze different causes of people's conflicts aiming at this farming system. Studies showed that villagers in SahlAbad Plain cooperated to a great extent to accept F.J.S Company and their objective was to receive more economic benefits from water and soil resources that are under their authority. After more than a decade of the life of F.J.S company in SahlAbad Plain, while there are not any progresses in their objectives, new problems in rural area have become more apparent which are caused by "the low level of company's economic returns", "unprincipled performance of company's board", "addition of outer elements that have effect on company's economic performance and economic life of stockholders", and “no appropriate support by trusted systems". Consequently, change of Small Holding System to farming joint stock system by the above-mentioned reasons not only was not a progressive movement toward development but also it had created some negative atmosphere for rural development in SahlAbad Plain.