عنوان مقاله :
تحليل نشانه‌معناشناختي «مكان نمادين» در داستان دقوقي از مثنوي
عنوان به زبان ديگر :
No title
پديد آورندگان :
تشكري، منوچهر دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه زبان و ادبيات فارسي، اهواز، ايران , سهرابي، نسرين دانشگاه شهيد چمران اهواز، اهواز، ايران
كليدواژه :
روايت , نشانه‌معناشناختي , مكان نمادين , مكاشفۀ عرفاني , مثنوي , داستان دقوقي
چكيده فارسي :
مكان به‌عنوان يك عنصر مهمِ توليد معنا در هر روايت محسوب مي‌شود و تجلي آن در گفتمان‌ها، يا عيني و فيزيكي است يا انتزاعي؛ لذا آن‌گاه كه وجه عيني مكان ضعيف شود، ويژگي تخيلي و استعلايي مي‌يابد و وجه نمادين آن در اولويت قرار مي‌گيرد. داستان دقوقي روايتِ واقعه و مكاشفۀ عرفاني است. مكاشفه فراتر از محدودۀ شناخت‌هاي عادي است؛ به همين دليل براي بيان آن از زبان رمز استفاده مي‌شود. به‌دليل ماهيت مكاشفه و زبان رمز در داستان دقوقي، حضور مكان‌ها در زبان كاركردي استعاري و نمادين دارد. اين مكان‌ها به دو دستۀ كليِ «مكان‌هاي واقعه» و «مكان‌هاي سيال» تقسيم مي‌شوند. هدف از پژوهش حاضر اين است كه با برجسته كردن عنصر مكان و استعارۀ مكان و با عطف توجه به جنبۀ مكاشفۀ عرفاني و نمادهاي عرفاني و وجه بينامتنيت مكان‌ها در اين داستان، كاركرد نشانه‌معناشناسي مكان نمادين، چگونگي حضور مكان‌ها در كنش زباني، فرايندهاي تبديل مكان به فرامكان و استعلاي آن و كاركرد گفتاني آن را بررسي كند. اين پژوهش نشان داد كه زبانِ اين روايت براي توصيفِ مكاشفه و القاي آن، از اصطلاحات و تصاويرِ مكانيِ بسياري مانند دريا، ساحل، بيابان و درخت به عنوان استعارۀ هستي و وجود، بهره برده و توانسته است قابليتِ كينونيت بخشي و شفاف‌سازي گفتمان را كه مشتمل بر بسياري از حقايق و امور عرفاني است، ارتقا دهد. همچنين مكان‌ها به‌واسطۀ حضورِ سوژه از كاركردهاي پديداري، استعلايي و اسطوره‌اي برخوردارند.
چكيده لاتين :
No abstract
عنوان نشريه :
مطالعات عرفاني
