مروري بر گياهان دارويي به منظور پيشگيري و درمان كاهش توانمندي شناختي براساس طب سنتي ايراني

A review of medicinal plants for prevention and treatment of cognitive decline in traditional Persian medicine

كاهش توانمندي شناختي يك وضعيت پاتولوژيك است كه در آن زوال حافظه، تفكر و قضاوت رخ مي‌دهد. اين وضعيت را مي‌توان از اصلي‌ترين نشانه‌هاي زوال عقل دانست. با توجه به ضعف درمان‌هاي موجود جهت كنترل كاهش شناختي، مطالعات بيشتر جهت يافتن رويكردهاي درماني موثرتر، لازم است. در طب سنتي ايران گياهان دارويي مختلفي براي درمان كاهش شناختي پيشنهاد شده است. هدف مطالعه حاضر بررسي اثربخشي اين گياهان در طب سنتي و منابع پزشكي مدرن و يافتن مكانيسم‌هاي فارماكولوژيك دخيل در القاي اثرات درماني گياهان دارويي سنتي در علايم ناشي از كاهش شناختي است. مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر ماهيت، علايم و همچنين علل بروز پديده كاهش توانمندي شناختي در طب سنتي و پزشكي مدرن موردبررسي قرار گرفت. گياهان دارويي سنتي داراي اثرات درماني، از كتب طب سنتي شامل قانون ابن‌سينا، مخزن الادويه، قرابادين كبير و ذخيره خوارزمشاهي جمع‌آوري شد. نام علمي و مكانيسم اثر هريك از اين مفردات به‌وسيله انطباق با منابع مدرن و سايت‌هاي معتبر علمي از جمله Cochrane, PubMed و Scopus بررسي شد. يافته‌ها: براساس متون طب سنتي، كاهش حافظه و ناتواني ذهني از غلبه برودت و رطوبت در مغز پديد مي‌آيد؛ لذا گياهان دارويي با طبيعت گرم و خشك مي‌توانند در اين بيماري اثربخش باشند. در اين مطالعه برخي از گياهان دارويي سنتي با تاثير محافظتي يا درماني بر روي آسيب‌هاي شناختي از جمله اسطوخودوس، املج، اهليلج، بلادر، جعده و... ذكر شده‌اند. نتيجه‌گيري: تركيبات طبيعي مورداستفاده در طب سنتي ايراني در كنار تركيبات فيتوشيميايي استخراج‌شده از اين داروها مي‌توانند به‌عنوان الگويي براي طراحي داروهاي جديد يا درمان مكمل داروهاي رايج محسوب شوند. انجام مطالعات باليني تكميلي به‌منظور تاييد اثربخشي و ايمني اين داروها ضروري است.

Decreased cognitive ability is a pathological condition in which memory, thinking and judgment decline occur. This condition can be considered as one of the main signs of dementia. Given the weakness of existing therapies to control cognitive decline, further studies are needed to find more effective treatment approaches. In Traditional Persian Medicine (TPM), various medicinal plants have been suggested for treatment of cognitive decline. The aim of this study was to investigate the effectiveness of these plants from traditional medicine and modern medical sources and to find pharmacological mechanisms involved in inducing the therapeutic effects of traditional medicinal plants in symptoms of cognitive decline.   Materials and Methods: In the present study, the nature, symptoms and also causes of cognitive decline in traditional medicine and modern medicine were investigated. Medicinal plants with therapeutic effects were collected from the books of traditional medicine including “Al-Qanun fi al-Tibb”, “Makhzan al-Adwiya”, “Qarabadin-i kabir” and “Zakhireye Khwarazmshahi”. The scientific name and mechanism of action of each were examined by referring to modern sources and authoritative scientific databases such as Cochrane, PubMed, and Scopus.   Results: According to traditional medicine literature, memory loss and mental disability occur due to the dominance of cold and moisture in the brain; therefore, medicinal plants with warm and dry nature can be effective in this disease. In this study, several traditional medicinal plants with protective or therapeutic effect on cognitive impairments such as Lavandula stoechas L, Phyllanthus emblica, Terminalia chebula anacardium and etc. have been mentioned.   Conclusion: Natural medicines used in TPM along with phytochemical compounds extracted from these drugs can be considered as a model for designing new drugs or complementary therapies alongside conventional drugs. Additional clinical studies are necessary to confirm the efficacy and safety of these medicinal plants.