الگوي ارزيابي سرمايه فكري در بانك هاي دولتي جمهوري اسلامي ايران

Intellectual capital valuation model in state-owned banks of the Islamic Republic of Iran

اين پژوهش با هدف طراحي الگوي ارزيابي سرمايه فكري در بانك­هاي دولتي جمهوري اسلامي ايران صورت گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف اكتشافي - كاربردي است. در بخش كيفي اين پژوهش پس از مروري بر ادبيات سرمايه فكري و بررسي مدل­هاي اندازه­گيري و ارزيابي سرمايه فكري، از طريق مصاحبه از 17 نفر از خبرگان، مؤلفه‌‌ها و سؤالات پژوهش به حد اشباع رسيدند. در بخش كمي پژوهش حاضر، از روش نمونه­ گيري تصادفي طبقه­ اي با توجه به جدول مورگان 285 نفر انتخاب و به­ عنوان نمونه آماري استفاده شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده بود. تحليل داده­ها در بخش كيفي با تحليل تم و در بخش كمي با روش مدلسازي معادلات ساختاري با استفاده از نرم ­افزارهاي SPSS 22 و Lisrel انجام شد. نتايج تحليل تم نشان داد كه سرمايه فكري داراي 4 مؤلفه و 48 زيرمؤلفه مي­باشد. نتايج مدلسازي معادلات ساختاري نشان داد كه ضرايب اثر تمامي سؤالات و متغيرهاي مكنون (ابعاد چهارگانه الگوي ارزيابي سرمايه فكري شامل: سرمايه انساني، سرمايه ساختاري، سرمايه رابطه ­اي و سرمايه نوآوري) معنادار و بالاتر از 5/0 هستند. همچنين مقادير سطح معناداري آن‌ها بالاتر از 96/1 مي­باشد. بنابراين الگوي ارزيابي سرمايه فكري به عنوان ابزاري روا و پايا قابليت آن را دارد تا جهت مديريت بهتر سرمايه ­هاي فكري مورد استفاده قرار گيرد. نتايج برازش نشان داد كه مدل ساختاري از برازش مطلوبي برخوردار بوده و اعداد و پارامترهاي مدل معنادار ميباشند.

The aim of this study was to design an intellectual capital valuation model in state-owned banks of the Islamic Republic of Iran. The present study is exploratory-applied in terms of purpose. In the qualitative part of this research, after reviewing the literature on intellectual capital and examining the models for measuring and evaluating intellectual capital, through interviews with 17 experts, the components and questions of the research became saturated. In the quantitative part of the present study, stratified random sampling method was selected according to Morgan's table of 285 people and used as a statistical sample. Research tools included questionnaires, interviews and observations. Data analysis was performed in the qualitative part by theme analysis and in the quantitative part by structural equation modeling using SPSS 22 and Lisrel software. The results of theme analysis showed that intellectual capital has 4 components and 48 sub-components. The results of structural equation modeling showed that the coefficients of effect of all questions and latent variables (four dimensions of intellectual capital evaluation model including: human capital, structural capital, relational capital and innovation capital) are significant and higher than 0.5. Also, their significance level values ​​are higher than 1.96. Therefore, the intellectual capital evaluation model as a valid and reliable tool can be used to better manage intellectual capital. The fitting results showed that the structural model has a good fit and the numbers and parameters of the model are significant.