محاسبه هزينه زمان از دست رفته در تاخير ناشي از تصادفات ترافيكي به تفكيك نوع راه و نوع وسيله ‌نقليه (مطالعه موردي: راه‌هاي برون شهري استان خراسان رضوي)

Calculating the cost of time loss in traffic accidents by different types of roads and vehicles(Case Study: Khorasan Razavi rural roads)

در تحليل هزينه-فايده و اولويت‌بندي راهكارهاي بهبود ايمني نياز به تخمين هزينه‌هاي اجتماعي تصادفات مي‌باشد. يكي از موارد هزينه تصادفات هزينه اوقات تلف شده كاربران در اثر تاخير به وجود آمده ناشي از تصادف مي‌باشد. در اغلب مطالعات از اين عامل صرف نظر شده است يا صرفاً به صورت تخميني مد نظر قرار گرفته و روش مدوّني براي محاسبه آن در نظر گرفته نشده است. در اين تحقيق يك روش تحليلي براي محاسبه هزينه تاخير ناشي از تصادف ارائه و عوامل تاثيرگذار بر آن ارائه شده است. يكي ديگر از اهداف اين مقاله تحقيق و مقايسه هزينه تاخير وارده به كاربران راه در انواع تصادفات به تفكيك نوع وسايل نقليه و انواع راه‌ها از لحاظ عملكردي مي‌باشد. در يك مطالعه موردي در انواع راه‌هاي برون شهري استان خراسان رضوي مشخص شد كه تصادف وسايل‌نقليه در بزرگراه‌ها و خصوصاً تصادفات وسايل نقليه سنگين در آن‌ها بيشترين زمان تلف شده را براي كاربران رسيده به محل تصادف ايجاد مي‌كند. ميزان زمان تلف شده كل در هر تصادف فوتي يا جرحي در آزادراه- بزرگراه، راه اصلي و راه فرعي برابر 2039/65، 700/39 و 95/90نفر- ساعت محاسبه شده است. همچنين مشخص شد سهم زمان تلف شده از كل تصادفات برون‌شهري براي راه‌هاي آزادراه- بزرگراه، راه اصلي و راه فرعي به ترتيب برابر 43/69، 54/92 و 1/39 درصد مي‌باشد. ميزان زمان تلف شده در هر تصادف برون‌شهري از نوع جرحي يا فوتي به طور متوسط 869 نفر- ساعت و هزينه آن در سال 1395 برابر با 27/3 ميليون ريال محاسبه شده است كه حدود 0/6 درصد از كل هزينه تصادفات برون شهري مي‌باشد. نتايج نشان مي‌دهد اگر چه هزينه اوقات تلف شده در تصادفات راه ­هاي كم تردد قابل صرف نظر كردن است با اين حال در راه ­هاي اصلي و بزرگراه مهم و قابل توجه مي‌باشد.

In cost-benefit analysis and prioritization of safety countermeasure, it is necessary to estimate the social costs of accidents. One of the crash costs is the cost of users' time loss due to delays caused by accidents. In most studies, this factor has been ignored or considered only as a general estimate and no specific method has been considered for it. In this research, an analytical method has been proposed to calculate the cost of the delay caused by accident and the factors affecting it have been investigated. Another objective of this paper is to investigate and compare the cost of time loss to road users in different types of accidents according to the type of vehicles and roads. In a case study, the total time loss of users in various accidents is calculated. The results show that accidents on freeways-highways and especially heavy vehicle accidents cause the most wasted time for users. Total time loss in each injury or fatal accident on the freeway-highway, major road and secondary road is 2039.65, 700.39 and 95.90, respectively. Also, it is found that the share of freeway-highway, major and secondary roads from the total time lost in rural accidents is 43.69, 54.92 and 1.39 percent, respectively. The average time lost in each rural accident is 869 people - hour and its cost in 2016 is equal to 27.3 million Rials, which is about 0.6% of the total cost of rural accidents. The results show that although the cost of time lost in accidents on low-traffic roads can be neglected, it is still significant on expressways and highways.