تأثير رايحۀ گل سرخ بر اضطراب و كيفيت خواب در سه‌ماهۀ سوم زنان باردار مراجعه‌كننده به درمانگاه‌هاي شهر ابهر

The effect of rose aromatherapy on anxiety and sleep quality in the third trimester of pregnancy referring to Abhar clinics

اضطراب و اختلال خواب از جمله عوارض شايع دوران بارداري است كه مي‌تواند بستر مناسبي را براي بسياري از اختلالات سلامتي در اين دوران ايجاد كند. رايحه‌درماني با گل سرخ يكي از درمان‌هاي طب سنتي است كه در تسكين درد، كاهش اضطراب، بي‌خوابي و بهداشت دورۀ بارداري مؤثر اعلام شده است و فاقد هر گونه عوارض ناخوشايند گزارش‌شده مي‌باشد كه مي‌تواند در كنار درمان‌هاي استاندارد جهت مديريت مشكلات دوران بارداري به‌كار رود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه كارآزمايي باليني با طرح پيش‌آزمون - ‌پس‌آزمون بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي، تعداد 124 زن باردار مراجعه‌كننده به 9 مركز سلامت جامعۀ شهري ابهر زنجان انتخاب شدند و در گروه آزمون، زنان يك پارچۀ نخي آغشته با 3 قطره عصارۀ گل سرخ را هر شب هنگام خواب به مدت 2 هفته در سه‌ماهۀ سوم بارداري در كنار بالش قرار دادند. براي سنجش اضطراب از پرسشنامۀ اشپيل برگر (Spiel Berger) و براي سنجش كيفيت خواب از پرسشنامۀ كيفيت خواب پيتزبورگ (Pittsburgh Sleep Quality Questionnaire) استفاده شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار و آزمون‌هاي مناسب تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين نمرات اضطراب آشكار و پنهان در گروه آزمون با مداخله نسبت به گروه كنترل، كاهش معني‌داري يافت و ميانگين تغييرات نمرات اضطراب آشكار و پنهان پس از مداخلۀ رايحه‌درماني در دو گروه كنترل و آزمون اختلاف معني‌داري با هم داشتند(0/0001>p). همچنين تغييرات نمرۀ كيفيت خواب در دو گروه آزمون و كنترل يكسان نبود، بلكه كيفيت خواب گروه آزمون بهتر بود (0/0001>p). نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان داد كه رايحه‌درماني با عصارۀ گل سرخ بر كاهش اضطراب آشكار و پنهان و بهبود كيفيت خواب زنان در سه‌ماهۀ سوم بارداري تأثير مثبت داشت و اين رايحۀ در دسترس، ايمن و مورد پذيرش زنان باردار و خانواده‌هايشان بود.

Anxiety and sleep disorders are among the most common complications of pregnancy that can provide a breeding ground for many health disorders during this period. Rose aromatherapy is a traditional medicine treatment modality that has been declared effective in relieving pain, reducing anxiety, eliminating insomnia and promoting health during pregnancy. It does not have any reported unpleasant side effects and can therefore be used along with standard treatments to manage pregnancy problems. Materials and Methods: This study was a clinical trial with pre-test-post-test design. Using random cluster sampling method, 124 pregnant women referring to 9 health centers of Abhar urban community in Zanjan were selected. A cotton cloth with 3 drops of rose extract was placed next to the pillow every night while sleeping for 2 weeks in the third trimester of pregnancy. The Spiel Berger Questionnaire was used to measure anxiety and the Pittsburgh Sleep Quality Questionnaire was used to measure sleep quality. Data were analyzed using appropriate software and tests. Results: The mean scores of overt and covert anxiety in the experimental group decreased significantly with intervention compared with the control group and the mean changes in the scores of overt and covert anxiety after aromatherapy intervention in the control and experimental groups were significantly different (p<0.0001). Moreover, changes in sleep quality score were not the same in the experimental and control groups, with the experimental group having higher quality sleep (p<0.0001). Conclusion: This study showed that aromatherapy with rose extract has a positive effect on reducing overt and covert anxiety and improving the quality of sleep in women in the third trimester of pregnancy. This fragrance is available, safe and well-accepted by pregnant women and their families.