مدل يابي ارتباطي مؤلفه‌هاي محيطي و رفتار پرخاشگرانه دانش‌آموزان در مدارس

امروزه پرخاشگري دوران نوجواني سبب نگراني والدين شده است زيرا مشكلات اجتماعي، روحي، رفتاري و آموزشي آينده را در پي خواهد داشت. علاوه بر عوامل ژنتيكي، خانوادگي، اقتصادي و فرهنگي يكي از عوامل مؤثر بر رفتار پرخاشگرانه، عوامل محيطي است. از آنجا كه مدرسه نخستين مكاني است كه نوجوانان تجاربي از زندگي اجتماعي را در كنار همسالان خود كسب مي‌كنند، بنابراين محيط مدرسه مي‌تواند نقشي مؤثر در سامان‌دهي رفتار تعاملي و اجتماعي، سلامت رواني و احساسي آنها داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر توجه به مؤلفه‌هاي محيطي در طراحي معماري مدارس براي كاهش رفتارهاي پرخاشگرانه دانش‌آموزان بوده است. لذا در روند پژوهش با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و اسنادي و روش تحليل محتوا مؤلفه‌هاي مؤثر بر پرخاشگري در مدارس گردآوري شده است. براي تكميل مؤلفه‌ها با روش دلفي و رويكرد اشباع نظري با متخصصان روانشناسي و رفتارشناسي مصاحبه شده است و در تحليل مصاحبه‌ها به روش تحقيق زمينه‌اي با به ‌كارگيري تكنيك كدگذاري باز و سپس كدگذاري محوري و خلق پيوستارها دو سر طيف مؤلفه‌ها بررسي شده است. در مرحله نهايي با كدگذاري انتخابي پيوستار ميان مؤلفه‌هاي محيطي و عامل پرخاشگري مورد تحليل قرار گرفته و رابطۀ ميان آنها بررسي شده است. نتايج حاكي از آن است كه مؤلفه‌هاي ميانجي برگرفته از مؤلفه‌هاي محيطي مانند توجه به نيازها، جذابيت و شفافيت فضايي، امنيت، انعطاف‌پذيري، كاهش تنشها، سلامت رواني، آسايش شنيداري و آرامش محيطي و مثبت‌انديشي در كاهش رفتار پرخاشگري دانش‌آموزان مؤثر بوده است. در نهايت نيز مدل ارتباطي مؤلفه‌هاي محيطي و رفتار پرخاشگرانه دانش‌آموزان ارائه شده است.