تجزيه سهم عوامل موثر بر آلودگي محيط زيست در ايران با استفاده از رويكرد ارزش شيپلي- اون

دستيابي به رشد و توسعه پايدار همراه با افزايش كيفيت محيط زيست از اهداف مهم و اساسي اقتصاد ايران است. اولين گام براي تحقق اين هدف شناسايي و رتبه‌‌بندي عوامل موثر بر آلودگي محيط زيست است. با توجه به اهميت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از رويكرد ارزش شيپلياون سهم عوامل موثر بر آلودگي محيط زيست ايران را طي دوره 1397-1361 تجزيه كرده‌‌است. رهيافت شيپلياون علاوه‌بر محاسبه سهم متغيرهاي توضيحي، سهم مولفه‌‌هاي تشكيل‌‌دهنده هر متغير توضيحي را از متغير وابسته نيز محاسبه مي‌‌كند. يافته‌‌هاي روش شيپلي نشان مي‌‌دهند مصرف انرژي بيشترين سهم از آلودگي محيط زيست را به خود اختصاص مي‌‌دهد. نتايج حاصل از رويكرد اون نيز نشان مي‌دهند مصرف انرژي در بخش حمل و نقل بيشترين سهم و در بخش كشاورزي كمترين سهم از كل آلودگي محيط زيست را دارد. گسترش شهرنشيني، افزايش بي‌رويه وسايل نقليه غير استاندارد، كيفيت پايين سوخت‌‌هاي مصرفي همراه با منابع طبيعي فراوان و ارزان، تحريم‌‌هاي تجاري عليه كشور، وضع تعرفه‌‌ گمركي بر واردات ماشين‌‌آلات و عدم آگاهي و آموزش در مورد عواقب زيان‌‌بار آلودگي، باعث افزايش فزاينده مصرف انرژي در بخش‌‌هاي مختلف اقتصادي و به تبع آن افزايش آلودگي محيط زيست كشور شده‌‌اند.