ارزيابي وضعيت روي و مديريت كوددهي سولفات روي (متناسب با فنولوژي رشد) براي مركبات در خاك‌هاي آهكي شرق مازندران

سابقه و هدف: درختان مركبات حساس به كمبود روي هستند و اين كمبود، يك ناهنجاري تغذيه‌اي معمول در اغلب درختان مركبات است. كمبود روي موجب ايجاد تغييرات آناتومي، مورفولوژي و سيتولوژي در مركبات مي‌شود كه سبب كاهش شدت گلدهي، تشكيل ميوه. عملكرد و پايداري توليد مي‌شود. با توجه به محدوديت روي در خاك‌هاي منطقه و اهميت اقتصادي مركبات براي استان مازندران، بررسي وضعيت روي در باغ‌هاي منطقه و مديريت مصرف سولفات روي متناسب با فنولوژي رشد و تأثير آن در رفع كمبود و كيفيت ميوه تامسون ناول در اين پژوهش انجام شد. مواد و روش‌ها: به منظور بررسي وضعيت روي در مركبات منطقه و تأثير سولفات روي بررفع كمبود، غلظت روي، عملكرد و كيفيت ميوه درختان تامسون ناول دو آزمايش مجزا انجام شد. آزمايش اول در باغ‌هاي مركبات شرق مازندران و آزمايش دوم در يك باغ بارده تامسون با پايه نارنج در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با هفت تيمار و چهار تكرار اجرا شد. تيمارها شامل: 1 شاهد اول (بدون مصرف سولفات روي)، 2 شاهد دوم (بدون مصرف سولفات روي و با محلول‌پاشي اوره)، 3 مصرف خاكي سولفات روي به مقدار 200 گرم به ازاي هر درخت قبل از توسعه برگ‌ها، 4 مصرف سولفات روي به مقدار 200 گرم به ازاي هر درخت به صورت كودآبياري در مرحله اول رشد ميوه، 5مصرف سولفات روي به مقدار 200 گرم به ازاي هر درخت در مرحله اول و دوم رشد ميوه، 6 محلول‌پاشي سولفات روي با غلظت دو در هزار در مرحله اول رشد ميوه، 7 محلول‌پاشي سولفات روي با غلظت دو در هزار در مرحله اول و دوم رشد ميوه بودند. يافته‌ها: نتايج آزمايش اول نشان داد كه باغ‌هاي منطقه بهشهر و گلوگاه كمترين و منطقه قائم‌شهر و جويبار بيشترين محدويت و علائم كمبود روي داشتند. باغ‌هايي كه مقدار روي آن‌ها در دامنه كم بود اغلب در فصل سرد علائم كلروز در سمت جنوب و جنوب شرق درختان ظاهر مي‌شد. نتايج آزمايش دوم نشان داد كه مصرف خاكي سولفات روي تأثيري در رفع كلروز، عملكرد، كيفيت ميوه، غلظت روي در برگ و ميوه نداشت اما مصرف آن به شكل كودآبياري و محلول‌پاشي موجب افزايش عملكرد، قطر و وزن ميوه، و غلظت روي در برگ و ميوه شد. بيشترين غلظت روي برگ از تيمار محلول‌پاشي سولفات روي در مرحله اول و دوم رشد ميوه حاصل شد. تيمار كودآبياري موجب افزايش معني‌داري در غلظت روي ريشه نسبت به شاهد شد.نتيجه گيري: به طور كلي با توجه به نتايج اين آزمايش، باغ‌هايي كه سابقه علائم خفيف كمبود روي دارند يا احتمال كمبود روي در آنها وجود دارد، حداقل يك بار كودآبياري يا محلول‌پاشي سولفات روي در مرحله اول رشد ميوه توصيه مي‌شود. اما براي باغهايي كه علائم پايدار يا كلروز شديد روي دارند دو بار كودآبياري يا محلول‌پاشي سولفات روي، بار اول در مرحله اول رشد ميوه و بار دوم در مرحله دوم رشد ميوه توصيه مي‌شود.