زمين‌دماسنجي پهنه‌هاي اسكارني دركانسار آهن خسروآباد، شمال‌خاور سنقر

كانسار اسكارن آهن خسروآباد در شمال باختري پهنۀ زمين‌ساختي سنندج-سيرجان و در بخشي از زون فلززايي آهن باختر ايران (سري سنقر) قرار دارد. واحدهاي زمين‌شناسي آن شامل متاآندزيت‌بازالتي اسكارني شده‌، سنگ‌آهك متبلور و تودۀ نفوذي كوارتزمونزونيتي است. مهمترين كاني‌هاي پهنه‌هاي اسكارني پيشرونده و پسرونده شامل گارنت، كلينوپيروكسن، اپيدوت، آلبيت، اكتينوليت، كلريت، دولوميت، كلسيت، كوارتز، سرپانتين و تالك هستند. زمين دماسنجي تشكيل اسكارن براساس كاني‌هاي سيليكاته اسكارني و انطباق آن‌ها با نتايج حاصل از مطالعات ميانبارهاي سيال و نيز تغيير شكل ماكل كلسيت، انجام شد. دماي بدست‌آمده از زمين‌دماسنجي دو فلدسپار در تودۀ كوارتزمونزونيتي، در محدوده دمايي 507 تا 805 درجۀ سانتي‌گراد است. زمين‌دماسنجي زوج كاني گارنت-كلينوپيروكسن، دماهاي 301 تا 567 درجۀ سانتي‌گراد را براي پهنۀ اسكارن پيشرونده نشان داد. برپايۀ زمين‌دماسنجي كلريت و آمفيبول در پهنۀ پسرونده به ترتيب دماهاي تشكيل 129 تا 315 و 216 تا 332 درجۀ سانتي‌گراد بدست آمد. نتايج زمين‌دماسنجي پهنه‌ي اسكارني پسرونده با ميكروترمومتري ميانبارهاي سيال در كاني كلسيت (127 تا 142 درجۀ سانتي‌گراد) و دماسنجي تغييرشكل ماكل‌هاي كلسيت (170 تا 300 درجۀ سانتي‌گراد) همخواني دارد. آندراديت در دماي بيش از 430 درجۀ سانتي‌گراد، حتي در شرايط سولفيداسيون بالاي محيط نيز پايدار است. در دماهاي كمتر از 430 درجۀ سانتي‌گراد و فوگاسيتۀ نسبتاً بالاي گوگرد (بيش از 6-10)، آندراديت به مجموعۀ كلسيت، كوارتز و پيريت دگرسان مي‌شود. با كاهش fS2 (حدود 6-10)، چنين سيالاتي مجموعۀ مگنتيت را تشكيل مي‌دهند. بنابراين، سيالات متاسوماتيسم‌كنندۀ پسرونده در كانسار اسكارن آهن خسروآباد، داراي فوگاسيتۀ گوگرد 6.5 -10 و دماي بيش از 430 درجۀ سانتي‌گراد داشته اند.