جهاني‌هاي ترجمه در بوتۀ نقد پيكره‌اي: مقايسۀ فارسي ترجمه‌اي با فارسي تأليفي

يكي از مسائل مهم در حوزۀ مطالعات توصيفي ترجمه مفهوم جهاني‌هاي ترجمه است كه موضوع آن يافتن ويژگي‌هاي خاص و بارز زبان ترجمه‌اي به‌مثابۀ زباني متفاوت از زبان مبدأ و مقصد است. پرسشي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه با توجه به تفاوت‌هاي بين زبان‌ها آيا ويژگي‌هاي جهاني ادعايي (كه عمدتاً حاصل بررسي بر روي زبان‌هاي اروپايي هستند) در زبان‌هاي غيراروپايي نيز وجود دارند يا خير. مطالعۀ حاضر با استفاده از تقسيم‌بندي چسترمن (2004) از جهاني‌ها به دو نوع »جهاني‌هاي مبدأ « و »جهاني‌هاي مقصد «، دستۀ دوم را موردواكاوي قرار مي‌دهد. اين پژوهش، با استفاده از يك پيكرۀ مقايسه‌اي برساخته از متون توضيحي فارسي تأليفي و ترجمه‌اي، دو جهاني »ساده‌سازي « و »تصريح « را موردبررسي قرار مي‌دهد. نتايج اين مطالعه، در پرتو يافته‌هاي مربوط به ويژگي‌هاي فارسي ترجمه‌اي، وجود ويژگي‌هاي جهاني ادعايي در فارسي ترجمه‌اي را به‌چالش مي‌كشد و نشان مي‌دهد كه هيچ‌كدام از ويژگي‌هاي مستخرج از پيكرۀ مقايسه‌اي زبان فارسي با نظريات پيشين مطرح‌شده همخواني ندارند.