نسبت پيامد شديد مادري و عوامل مرتبط با آن در يك بيمارستان دانشگاهي مشهد از مهر ماه 1398 لغايت شهريور ماه 1399

مقدمه: بر اساس اهداف توسعه هزاره، ميزان مرگ‌و‌مير مادري مي‌بايست تا سال 2030 به ميزان دو سوم آن در سال 2010 كاهش داده شود (در ايران كمتر از 10 در يكصد هزار تولد زنده). با توجه به لزوم شناخت عوامل مؤثر در بروز مرگ و نجات مادران نزديك به مرگ، مطالعه حاضر با هدف بررسي نسبت پيامد شديد مادري و عوامل مرتبط با آن انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه مقطعي در سال 99-1398 در يك بيمارستان دانشگاهي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي مشهد انجام شد. زنان باردار و زناني كه در 42 روز اول پس از زايمان (دوره نفاس) دچار عارضه شديد شده كه مادر را تا پاي مرگ برده، ولي از آن موربيديتي يا عارضه نجات يافته‌اند و مواردي كه منجر به مرگ مادر شدند، به‌روش سرشماري وارد مطالعه شدند. با استفاده از چك‌ليست تهيه شده توسط وزارت بهداشت، اطلاعات دموگرافيك، عوامل خطر، عوارض بارداري، نتيجه عوارض، استفاده از مداخلات حياتي و بستري در ICU و سرانجام بارداري و مادر از پرونده بيمار استخراج گرديد. يافته‌ها: در كل يك ‌سال، نسبت پيامد شديد مادري 50.26 در 1000 تولد زنده و نسبت مادران نزديك به مرگ 45.60 در 1000 تولد زنده بود. شايع‌ترين عوامل خطر فشارخون بالا (22%) و خونريزي در بارداري فعلي (19%)، شايع‌ترين عارضه تهديدكننده زندگي خونريزي شديد حين بارداري و پست‌پارتوم (32%) و پره‌اكلامپسي شديد (22%) بود. شايع‌ترين مداخله بحراني مورد استفاده پذيرش در ICU (62%) و سپس استفاده از خون و فرآورده‌هاي آن (37%) بود. شايع‌ترين نارسايي ارگان اختلال تنفسي (29%) و اختلال خوني انعقادي (20%) بود. شايع‌ترين علت مرگ كوويد19 (30%) بود. نتيجه‌گيري: فشارخون و خونريزي، مهم‌ترين عوامل خطر طي بارداري و همچنين مهم‌ترين عارضه تهديدكننده زندگي در موارد نزديك به مرگ مادر بودند. با اقدامات پيشگيري و درماني مناسب و آموزش مادران و تيم پزشكي مي‌توان از مرگ‌و‌مير اين عوارض كاست.