تفاوت نگرش مردم با كارشناسان نسبت به حفاظت و تغيير معماري تاريخي

The Difference between the Attitudes of People and Experts towards the Conservation and Change of Historical Architecture

معماري تاريخي به عنوان تجسم ارتباط انسان‌ها با فضاي معماري در طول تاريخ، داراي ارزش‌هايي است كه آن را از ديگر فضاها متمايز مي‌كند. از سوي ديگر، زنده ‌ماندن فضاي معماري در زمان، در گرو تغيير آن مي‌باشد؛ البته تغييري كه ارزش‌هاي آن را نيز حفظ نمايد. مردم عادي نيز به عنوان اصلي‌‌ترين مدركين تاريخي‌‌بودن فضا به عنوان يكي از ابعاد كيفيت محيط در طول زمان، اصلي‌ترين حافظين محيط تاريخي در تغييرات مي‌باشند. با اين وجود، تاكنون ارزش‌ها و معيارهاي حفاظت و تغيير، در نگرش علمي و كارشناسانه و با فرض يكسان بودن با نگرش مردم و يا دربرگيرنده آن، تعريف شده‌ است. مقاله پيش‌رو، با بيان ارزش‌هاي معماري تاريخي از ديد مردم؛ توصيف سياست‌ها و معيارهاي حفاظت و تغيير از ديد آن‌ها؛ پرسش اصلي خود مبني بر «تفاوت نگرش مردم نسبت به حفاظت و تغيير فضاي معماري تاريخي با نگرش غالب كارشناسان در چيست؟» را مورد كنكاش قرار داده است و فرض كفايت و جامعيت نگرش كارشناسانه را به چالش مي‌كشد. در اين راستا، مقاله پيش‌رو، با رويكرد كيفي و با استفاده از روش تحليل محتوا و شيوه مصاحبه نيمه‌ساختاريافته با 24 نفر از اهالي محلاتي از هسته تاريخي يزد به يافتن پاسخ سؤال اصلي مبني بر نگرش مردم نسبت به ارزش‌هاي معماري تاريخي، و سياست‌ها و معيارهاي حفاظت و تغيير آن، پرداخته است. يافته‌ها تفاوت‌هاي اساسي را بين نگرش مردم و نگرش كارشناسانه كنوني براي تعريف و اعمال حفاظت و تغيير معماري تاريخي، اعم از نوع ارزش‌هاي اطلاق‌شده به معماري تاريخي، سياست‌هاي حفاظت و تغيير، و معيارهاي آن‌ها نشان مي‌دهد. منشأ اصلي آن‌ها، تفاوت مفهوم ارزش روز و انگيزه براي حفاظت از معماري تاريخي در زمان، در بين اين دو نگرش است. اين تفاوت‌ها عدم جامعيت نگرش كنوني و لزوم اعمال نگرش مردم عادي در حفاظت و تغيير فضاي تاريخي به عنوان مكمل و رجحان آن تأكيد دارد.

Historical architecture as the embodiment of the connection between human beings and architectural space throughout history has values that distinguish it from other spaces. On the other hand, the survival of the architectural space throughout the time depends on its change, and of course, this change should also preserve its values. The ordinary people also, as the main perceivers of the antiquity of the space as one of the dimensions of environmental quality over time, are considered the main protectors of the historical environment against changes. Nevertheless, so far, the values and criteria of the conservation and change have been defined with a scientific and expert attitude and with the assumption that these definitions correspond to the people’s attitude and/or includes it. The current study, through expression of the values of the historical architecture from people’s perspective and description of the conservation and change policies and criteria from their point of view, has explored the main question that “what is the difference between the attitudes of the people and experts towards the conservation and change of the historical architecture space?”. It challenges the assumption of the sufficiency and comprehensiveness of the expert attitude. In this regard, the current study, with a qualitative approach and the use of content analysis and semi-structured interviews with 24 residents of neighborhoods in the historical core of Yazd, has tried to answer the main question of the study about the difference between the attitudes of the people and experts towards the conservation and change of the historical architecture space. The findings are indicative of fundamental differences between the attitudes of the people and experts towards the definition and adoption of the conservation and change of the historical architecture including the values attributed to the historical architecture, the conservation and change policies, and their criteria. These differences are rooted in the difference between the concept of the present value and the motivation for conservation of the historical architecture over time. These differences emphasize the non- comprehensiveness of the current attitude and the necessity of adopting ordinary people’s attitudes in the conservation of the historical space and its change as a complement to the current attitude