تحليل عملكرد شناشير بيروني با توجه به نقش آن در سايه‌اندازي

Analysis of the Performance of the Shanashir according to its Role in Shading

بوشهر داراي بافت تاريخي ارزشمندي است و نكات آموزنده بسياري در زمينه معماري اقليمي دارد؛ هم از ديد كلي در خصوص بافت و هم در مورد جزييات و اجزاي معمارانه. در عين حال، درخصوص برخي از عناصر آن، مانند شناشير كه در نماي ساختمان‌هاي بوشهر كاربرد زيادي دارد، كماكان ابهاماتي در خصوص كارايي و عملكرد آن باقي است و جا دارد با انجام بررسي‌هاي دقيق تأثير آن بر عملكرد ساختمان مشخص گردد. در بين تعداد قابل ‌توجهي راهكارِ علمي و تجربي، يكي از كاربردي‌ترين راهكارها بازكاوي و مطالعه عناصر اقليمي و زمينه‌اي يك منطقه مشخصِ شهري و تطبيق آن با ساخت‌وسازهاي سنتي آن است. با مطالعه پژوهش‌هاي پيشين، در مورد شناشير، اين نتيجه به دست مي‌آيد كه بيش‌تر مطالعات انجام‌شده بر اساس مطالعات توصيفي تحليلي پيرامون علت وجودي شناشير بوده‌‌اند و تنها در چند مورد به بررسي تأثير شناشير بر شرايط تهويه طبيعي ساختمان پرداخته ‌شده است. در مقاله حاضر تلاش شده ‌است بعد ديگري از عملكرد شناشير مورد بررسي قرارگيرد، با اين اميد كه دريافت جديدي از كاركرد شناشير حاصل گردد. راهكاري كه نويسندگان اتخاذ كرده‌اند استفاده از نرم‌افزارهاي شبيه‌سازي ردينس و هاني‌بي براي تحليل، تبيين و ارائه راه‌حل است. با تحليل بررسي‌هاي انجام‌شده الگوي درست شناشير بيروني در بوشهر از منظر سايه‌اندازي ارائه شده است كه قابل ‌استفاده معماران طراح خواهند بود. به همين منظور پس از بررسي و شناسايي گونه‌هاي مختلف شناشير، در چهار تيپ مختلف، با استفاده از شبيه‌سازي رايانه‌اي ميزان تأثير شناشير بر روشنايي فضاي داخل مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. نتايجِ به ‌دست ‌آمده نشان مي‌دهد شناشير متصل به سقف كه به ميزان يك متر از سقف امتداد يافته ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌است، تا حد زيادي شبيه به يك سايبان افقي عمل مي‌كند. از طرف ديگر، اين نوع شناشير، از نظر سايه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازي، در مقايسه با شناشير متصل به كف با ارتفاع 1 تا 1.5 متر، عملكرد به مراتب بهتري دارد.

Bushehr has a valuable historical texture which provides many instructive points in the field of climatic architecture, in terms of both the general characteristics of the texture and the architectural details. However, there are ambiguities about the efficiency and performance of some of its elements one of which is the Shanashir. This element is widely used in the facades of the buildings in Bushehr, making it important to determine its effect on the building performance. Among the considerable number of scientific and experimental solutions, one of the most practical solutions is to review and study the climatic and contextual elements of a specific urban area and compare them with the traditional constructions in it. Reviewing previous studies on Shanashir indicates that most studies have described and analyzed the reasons for the use of the Shanashir in the building and just a few studies have addressed the effect of the Shanashir on the natural ventilation in the building. In the present study, it is attempted to examine another dimension of the function of the Shanashir to find new things about its function. To this end, the simulation software of Radiance and Honeybee are applied to analyze, and explain findings, and provide solutions. By analyzing the investigations performed, the right pattern of the exterior Shanashir in Bushehr in terms of shading is presented, which can be used by designer architects. To this end, after identifying and examining various types of Shanashir (4 types), the effect of the Shanashir on interior lighting is assessed through computer simulation. The results show that the Shanasir attached to the roof, which extends one meter from the roof, acts much like a horizontal canopy. On the other hand, this type of Shanashir, in terms of shading, has a much better performance compared to the Shanasir (with a height of 1 to 1.5 meters) attached to the floor.