خوانش عناصر نقشه‌هاي شناختي در ادراك گروه‌هاي سني مختلف گردشگران، مورد مطالعاتي: محلات پايين خيابان و طبرسي

The Role of Urban Design on Mental Health: A Proposed Conceptual Framework for the Relationship between Urban Environmental Qualities and Mental Health of City-Dwellers, with an Emphasis on Depression

نقشه‌هاي شناختي به عنوان بازنمايي ادراك فرد از محيط هستند و به صورت خودآگاه يا ناخودآگاه در برنامه سفر گردشگران داراي اهميت هستند. شكل‌گيري نقشه‌هاي شناختي گردشگران با ساختاري متفاوت در گروه‌هاي سني مختلف، به دليل ادراك و انتظارات متفاوت آن‌ها از محيط است. لذا هدف از اين پژوهش تحليل عناصر سازنده نقشه‌هاي شناختي گردشگران در گروه‌هاي مختلف سني است. روش تحقيق متناسب باهدف پژوهش از نوع كاربردي و به لحاظ ماهيت پيمايشي است، جمع‌آوري اطلاعات با استفاده از روش‌‌هاي ميداني، پرسش‌نامه، مشاهده و تكنيك نقشه شناختي انجام ‌شده است. اطلاعات از طريق روي‌ هم‌اندازي نقشه‌‌هاي شناختي گردشگران در گروه‌هاي سني مختلف و مقايسه تطبيقي شباهت‌ها و تفاوت‌هاي ادراكي آن‌ها مورد تحليل قرا گرفته است. نمونه آماري با استفاده از فرمول كوكران 357 نفر محاسبه شده است و با استفاده از روش نمونه‌گيري سيستماتيك پرسش‌نامه نقشه‌هاي شناختي ترسيمي به صورت كروكي در محلات پايين خيابان و طبرسي شهر مشهد تكميل ‌شده است. نتايج پژوهش حكايت از آن دارد كه گروه‌هاي سني مختلف از جواني تا پيري ادراك متفاوتي از محيط دارند و نقشه‌هاي شناختي، بازنمايي ذهني و برنامه‌ريزي سفر آن‌ها تفاوت دارد. گروه سني 20 تا 30 سال در تشخيص جهات بسيار توانمند هستند و از استراتژي پيمايشي در تعيين مسير استفاده مي‌كنند. گروه سني 30 تا 50 سال در تشخيص فاصله با مشكل مواجه هستند، الگوي سفر اين افراد به صورت دايره‌اي چند مقصدي و هم انشعابي در اطراف يك مكان مشخص است. دوره 50 تا 65 سالگي دوره پختگي است ولي به دليل افزايش سن افراد تشخيص جهات با مشكلاتي مواجه است و در گروه سني 65 سال به بالا الگوي سفر دايره‌اي چند‌مقصدي و هم انشعابي در اطراف يك مكان است.

The cognitive maps are the representations of the individual’s perception of the environment and are consciously or unconsciously important in the tourists’ travel itinerary. Due to their different perceptions and expectations of the environment, different age groups of tourist have cognitive maps with different structures . Therefore, the current study aims to analyze the constituent elements of the tourists’ cognitive maps in different age groups. The research is applied survey. The data is collected by the use of field study, questionnaire, observation, and the cognitive map technique. The data is analyzed by overlapping the cognitive maps of tourists of different age groups and comparing their perceptual similarities and differences. The sample size was calculated to be 357 by the use of Cochran’s formula. The samples are selected from the residents of Paein Khiaban and Tabarsi Neighborhood using the systemic sampling method and then, they are asked to complete the cognitive map questionnaire by sketching.. The results indicate that different age groups (youth to seniors) have different perceptions of the environment. The 20-30 age group are very capable in the direction detection and use a wayfinding strategy to determine the route. The 30-50 age group have difficulties in distance detection. Their travel itinerary pattern is destination region loop and base site. The 50-65 years old period is a period of maturity, but due to the aging, there are difficulties in direction detection . In the above-65 age group, the travel pattern is chaining loop and base site.