بررسي وضعيت تفكيك از مبدأ پسماند شهري در شهر زنجان

A Survey on the Status of Municipal Waste Source Separation in Zanjan City

زمينه و هدف: تفكيك زباله­ ها به عنوان نخستين مرحله از برنامه مديريتي كارآمد جهت كاهش اثرات تخريبي پسماندهاي شهري است. لذا هدف از اين پژوهش، بررسي وضعيت تفكيك از مبدأ پسماند­هاي شهري و ارايه راهكار­هايي در جهت افزايش مشاركت مردم در نظر گرفته شد. روش بررسي: جامعه آماري، شهروندان منطقه‌هاي سه‌گانه شهر زنجان مي‌باشند. بدين­ منظور 450 پرسش­نامه تهيه و براساس نمونه­گيري خوشه‌اي تصادفي توزيع به صورت مصاحبه حضوري تكميل گرديد. داده­‌ها در جداول فراواني خلاصه و به كمك روش­هاي آماري توصيفي و تحليلي دانكن(Duncan) و مان­ويتني (Mann Whitney)، كاي اسكوار(Chi-square)، رابطه‌ها و تفاوت بين متغيرها مشخص گرديد. در تحليل داده­ها از نرم افزارهاي اس پي اس اس(SPPS20) و اكسل(Excel) استفاده شده است. يافته­ها: داده‌هاي مطالعه حاضر نشان مي‌دهد كه حدود 70% از شهروندان در شهر زنجان براي اجراي طرح تفكيك از مبدأ اعلام آمادگي دارند، درصورتي كه در حال حاضر فقط در 38% از جامعه‌ي آماري مورد مطالعه تفكيك صورت مي­گيرد. مهم­ترين دليل شهروندان براي انجام اين طرح، افزايش نظافت شهر و حفاظت از محيط زيست (60%) و مهم­ترين دليل عدم انجام تفكيك، نبود امكانات لازم درسطح شهر (50%) عنوان شد. سطح آموزش دريافتي90 % از مردم ضعيف يا بسيارضعيف، و رضايت در 7% از جامعه از آموزش و اطلاع‌رساني رسانه‌ها در خصوص طرح تفكيك مي‌باشد كه نشان از عمكلرد ضعيف مديريت بازيافت است. بحث و نتيجه‌گيري: يافته­هاي پژوهش حاكي از وجود عامل‌هايي است كه در ميزان آگاهي ‌از طرح تفكيك افراد جامعه تاثيرگذار مي‌­باشند. از جمله عامل‌هاي تاثيرگذار سطح سواد، ميزان درآمد، منطقه سكونت است. هم­چنين بين عامل ­هاي جنسيت افراد، وضيعت­تاهل و سن رابطه معناداري مشاهده نشد.

Background and purpose: Human progress and increasing growth of population increase municipal waste production. According to this issue, for decreasing the destructive effects of municipal wastes, efficient management plan are need that it is first phase of wastes separation. Therefore, the main goal of this research is survey on the status separation of municipal waste source and introducing methods that increase public participation. Analysis method: The statistical society of this research is the citizens of triple areas of Zanjan city. For this purpose, 450 questionnaires were prepared based on random cluster sampling of distribution. Mixing both interview and questionnaire method were used in this study. Data were summarized in frequency tables and relations and differences between variables were determined using descriptive and analytical statistical methods like Dunck and Mann Whitney, Chi square. SPSS 20 and Excel software’s have been used in data analysis. Results and Discussion: Data of this study show that approximately 70% of citizens in Zanjan city are volunteers for implementing of waste source separation plan. Now the municipal waste source separation is done only in 38% of statistical society in this case study. The most important reason of citizens for fulfill this plan was the increase of the cleanliness of the city and the environmental protection (66%). The most important reason for lack of waste source separation was the lack of necessary facilities in the city (50%). The level of received training of 90% of statistical society is poor or very poor, and 7% of societies are satisfied from instructions and notices of media about separation plan, that shows the poor performance of recycle management. Conclusion: The results of research indicate that there are factors that are effective in the level of awareness of society about waste source separation plan. Among the affecting factors, education level, family income and residential area were more evident. Also, it hasn't been seen any relationship between gender, marital status and age and environmental awareness.