ارائه مدل ديناميكي براي تبيين الگوي مصرف در سبك زندگي شهري ايرانيان

Representation of a Dynamic Model to Explain the Consumption Pattern in Iranians’ Urban Life Style

مصرف، فرايندي پوياست كه با سبك زندگي پيوندي عميق دارد و مي توان گفت مهمترين عامل در بين عوامل و مولفه هاي سبك زندگي افراد در دوره مدرن است. اين مقاله با تمركز بر الگوي مصرف خانوارهاي شهري ايراني و تقسيم بندي انواع مصارف آنها و با اين ديدگاه كه الگوي مصرف، فرايندي پوياست، با استفاده از رويكرد پويايي سيستم ها به آن پرداخته است و با بهره گيري از نرم افزار ونزيم و قابليت هاي آن، با انجام مراحل مدلسازي پويا، از تعريف مساله و ساخت فرضيه پويا و تشريح جوانب مساله و نيز شناخت عوامل موثر و ايجاد نمودار زيرسيستم جهت تبيين جريان هاي موجود در اين مدل به تهيه نمودار علي و معلولي آن پرداخته و با ترسيم نمودار حالت – جريان و مدلسازي، به تدوين سناريوهاي نه گانه اي پرداخته است كه در نهايت با تحليل حساسيت به سناريو پردازي پرداخته است و به نتايجي در خصوص الگوي مصرف و سبك زندگي خانوار شهري در جامعه ايراني پرداخته و در انتها پيشنهادات و راهكارهايي را ارائه كرده است. اين مقاله و مدل حاصل از آن نشان مي دهد كه به جز مصرف زيستي كه طبعا اولويت اول مصرف در خانوارهاي شهري است، ساير مصارف در شرايط تقريبا مشابهي قرار دارند و شيب نرخ مصرف رسانه اي و پس از آن مصرف فرهنگي، نسبت به ساير هزينه ها بيشتر است و اين يعني با بهبود شرايط اقتصادي مصرف آنها افزايش بيشتري خواهد داشت.

Consumption is a dynamic process that is inextricably linked to lifestyle and may be considered the most important aspect among the variables and components of modern citizens' lifestyles. This article investigates and categorizes the consumption patterns of Iranian urban families. Our hypothesis is that consuming is a dynamic process, which we illustrated by utilizing the systems dynamics method through Vensim software capabilities. We established the problem and presented our dynamic hypothesis inside it while using this program to execute dynamic modeling procedures. Then, after investigating the many parts of the problem, and while recognizing the effective variables and developing a subsystem diagram, we give a causal loop diagram to explain the currents in this model. In the next step, we created nine scenarios by sketching a state-flow diagram and modeling. These scenarios were generated using the sensitivity analysis approach, from which we gathered data on the consumption patterns and lifestyles of urban families in Iranian society, and finally, we presented ideas and suggestions. Except for biological consumption, which is naturally the first priority of consumption among urban families, the results of this article and the derived model show that the situation of other consumptions is nearly the same, and the curves of media consumption and cultural consumption are higher than other costs. This means that when the economy improves, such consumption will rise even more.