كليدواژه :
ميان‌رشته‌اي , آينده‌پژوهي , پيچيدگي , علوم پزشكي , مشاركت‌پذيري
چكيده فارسي :
پيچيدگي روزافزون حاكم بر مسائل اكنون و آيندۀ جهان، درهم‌تنيدگي و به‌هم‌پيوستگي حوزه‌هاي موضوعي، تنوع نقش‌آفرينان و موقعيت‌هاي شكل‌دهنده به اين مسائل از هنجارها و رويه‌هاي معمول جهان امروز است. اين تحولات موجب توسعۀ دانش‌هاي ميان‌رشته‌اي در نهادهاي علمي و فناورانه و تبديل آن‌ها به روندهاي جهان‌شمول سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري شده است. موضوعاتي ازقبيل تغييرات آب و هوا، آلودگي‌هاي زيست‌محيطي، افزايش طول عمر و پيري جوامع، فقر جهاني، بحران‌هاي مالي بين‌المللي، بيماري‌هاي عالمگير، تروريسم، اعتياد و بي‌عدالتي از جمله مسائلي است كه تدبير، انديشه‌ورزي و آينده‌نگري آن‌ها از حوزه و توان تخصص‌هاي فردي خارج بوده و نيازمند هم‌انديشي، گفت‌وگو و همكاري حوزه‌هاي تخصصي متفاوت است. با توجه به اين نكات، پرسش اصلي اين مقاله آن است كه در آينده كدام سناريوها مي‌توانند باعث پيشرفت دانش‌هاي ميان‌رشته‌اي در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور شوند؟ روش‌‌هاي استفاده‌شده در اين مقاله عبارت‌اند از: مطالعات اسنادي، پانل خبرگان، ذهن‌انگيزي و تحليل لايه‌لايۀ علت‌ها. دستاوردهاي مقاله عبارت‌اند از: نخست، دانش‌هاي ميان‌رشته‌اي در پاسخ به مسائل پيچيده كه در زمان اكنون و آينده ريشه دارد، هويت پيدا مي‌كنند؛ دوم، توسعۀ ميان‌رشته‌اي‌ها در علوم پزشكي نيازمند فرايند توسعۀ هم‌زمان از بالا به پايين و از پايين به بالاي نظام خط‌مشي‌گذاري و اقدام در اجتماعات علمي علوم پزشكي است؛ سوم، ساخت آيندۀ مطلوب توسعۀ دانش‌هاي ميان‌رشته‌اي در علوم پزشكي كشور مستلزم توجه به واقعيت‌‌هاي شكل‌دهنده به موضوع در لايه‌هاي متفاوت عيني تا ذهني است و براين‌اساس، به رويكردها، برنامه‌ها و اقدامات كوتاه‌مدت تا بلندمدت براي ساخت عينيت‌ها و ذهنيت‌هاي مرتبط نياز است.
چكيده لاتين :
With the growing complexity of current and future world issues, the interconnectedness and, interdependence of thematic areas has become one of the shared norms and practices today. This also has led to the development of interdisciplinary studies in scientific and technological institutions and has become one of the universal trends of policy-making in science, technology and, innovation domains. Climate change, environmental pollution, the steady increase in longevity and aging of societies, global poverty, international financial crises, global diseases, terrorism, addiction and injustice are some of the topics whose foresight is beyond the power of individual and requires thinking, dialogue and cooperation in different specialized fields. The main question is: Which future scenarios can lead to the development of interdisciplinary studies in Iran’s medical universities? Documentary studies, expert panels and brainstorming are some of the methods applied in this research. The findings include: first, interdisciplinary knowledge is identified in response to complex social issues rooted in the present and the future; second, the development of interdisciplinarity in medical sciences requires a process of simultaneous top-down and bottom-up development; third, building a preferable future for the development of interdisciplinary knowledge in Iran's medical sciences involves attention to the facts that shape the subject at different levels from objective to subjective, and, therefore, a range of short-term to long-term approaches, plans and actions to build objectivity and related mindsets.
