مادران و تربيت نسل؛ كاوشي انتقادي از دغدغه‌هاي اجتماعي مادران در رابطه با فرزندپروري

Mothering and Childrearing: A Critical Exploration of Mothers' Social Concerns about Parenting

فرزندآوري و فرزندپروري ميوه و ثمره زندگي مشترك زوجين است؛ اما در ترازوي تقسيم وظايف و مسئوليت‌ها، كفه مربوط به مادر به صورت نابرابري سنگين‌تر از پدر است و رنج‌ها و مشقات فرزندپروري عمدتاً بر دوش مادر نهاده مي‌شود. بسترهاي فرهنگي، عنصري مهم و كليدي در تعريف حجم و چگونگي توزيع وظايف و مسئوليت‌هاي مادري هستند. با اين وجود، چالش‌ها، دغدغه‌ها و رنج‌هاي مادر در حوزه تربيت فرزندان و فرزندپروري كمتر در كانون توجه تحقيقات اجتماعي و فرهنگي بوده است. اين مقاله با هدف بررسي اين مسائل و چالش‌ها، به روش كيفي انتقادي كارسپيكين صورت گرفته است. داده‌هاي پژوهش، در شهرستان زرند استان كرمان و برمبناي مصاحبه عميق با پانزده مادر داراي فرزند زير دو سال گردآوري شده است. يافته‌هاي پژوهش در پنج مرحله و با استفاده از رويكردهاي اميك و اتيك‌محور تحليل و ارائه شد. يافته‌ها نشان‌دهنده فشارها، دغدغه‌ها و چالش‌هاي فرزندپروري، همياري ضعيف مردان در فرزندپروري، توقعات فزاينده فرزند، ضرورت آرامش در محيط خانواده و نظاير آن بود. برپايه نتايج، رنج‌ها و مشقّات مادر و دغدغه‌ها و مشغله‌هاي طاقت‌فرساي او در قبال تربيت و پرورش فرزند، در شرايط تحولات شتابان اجتماعي و فرهنگي در دوران معاصر مضاعف شده است. از اين جهت، ارتقاء حمايت‌هاي اجتماعي و خانوادگي از نقش مادر در زمينه فرزندپروري، تأمين امكانات رفاهي و فراغتي براي مادر و ارائه آموزش‌هاي فرزندپروري به مادران از طريق نهاد‌هاي آموزشي و رسانه‌هاي فرهنگي مورد تأكيد نتايج مطالعه حاضر است.

Childbearing and child-rearing are the fruits of the couple's life together, but in the balance of duties and responsibilities, the mother's burden is unequally heavier than the father. Therefore, sufferings and difficulties of childbearing and parenting are mainly placed on the mother’ shoulders. Cultural contexts are an important and key element in defining the extent and structure of mothers’ duties and responsibilities with regard to their children. However, the challenges, concerns and difficulties of mothers in the field of child-rearing and parenting have been less in the focus of social and cultural research. The aim of this paper is to examine these issues and challenges. The research was conducted using the critical qualitative method of Carspecken and the research data were collected based on in-depth interviews with fifteen mothers who had children under the age of two. Findings showed the tensions/concerns/challenges of parenting, low collaboration of men in parenting, growing expectations of the child, the need for peaceful and loving in the context of family relationships and so on. Based on the results, the difficulties of the mother and her overwhelming concerns about raising a child have multiplied in the face of rapid social and cultural changes of the contemporary period. Therefore, the promotion of social and family support for the role of the mother in the field of parenting, providing welfare and leisure facilities for the mother and providing parenting education through educational institutions and cultural media is emphasized by the results of the present study.