ارزيابيِ روش‌هايي‌ براي استخراج معادلات نفوذ در آبياري جويچه‌اي

evaluation of methods for driving infiltration equations of furrow irrigation

در بسياري از كشورهاي توسعه يافته آبياري سطحي با مديريت صحيح و استفاده از روش‌هاي مناسب شرايط حاكم بر اراضي تحت آبياري، راندمان كاربرد آب در حد آبياري تحت فشار چه بسا بالاتر نيز بهره‌برداري شده است. دو عامل اصلي كاهش راندمان آبياري، نفوذ عمقي و هدر رفت آب به صورت رواناب است. از جمله مهمترين پارامتر در بالابردن راندمان آبياري و كاهش رواناب و نفوذ عمقي، اطلاع از شرايط حاكم بر نفوذ آب در طول زمان آبياري است. در اين پژوهش شش روش استخراج معادلة نفوذ در آبياري جويچه‌اي، در مزرعة لورك دانشگاه صنعتي اصفهان بررسي شده و همچنين شدت تغييرات حجم ذخيره سطحي برآورد گرديد. با انجام سه تكرار و پنج عمليات آبياري جويچه‌اي و همچنين آزمايش استوانه‌هاي نفوذ، اطلاعات لازم شامل شكل جويچه، پيشروي، پسروي، شدت جريان ورودي-خروجي، و همچنين تغييرات نفوذ در شرايط استغراقي ساكن جمع‌آوري و نتايج در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي تحليل گرديد. بررسي فرآيند نفوذ معادلات مختلف در پنج بازة زماني مورد بررسي نشان داد كه از لحاظ آماري اختلاف معناداري در سطح يك درصد در برآورد متوسط نفوذ توسط اين معادلات وجود دارد، بطوري كه بيشترين متوسط نفوذ مربوط به معادلة موازنه حجم و كمترين آن مربوط به روش ورودي-خروجي بود. از طرف ديگر، مطابق با نتايج بدست آمده، كمترين خطاها (نزديك به صفر) مربوط به معادلات تعديل‌يافتة استوانه نفوذ مي‌باشد. در حقيقت، اين معادله‌ها، با توجه به تعديلي كه با لحاظ متوسط فرصت نفوذ و مقدار آب‌ نفوذيافتة اندازه‌گيري‌شده در آنها صورت گرفته، براي مدّت زمان انجام آزمايش‌ها (با متوسط فرصت نفوذ حدود يك ساعته) مقادير بسيار نزديكي به مقدار اندازه‌گيري شده در مزرعه بدست داده‌اند بطور كلي معادلات با ساختار توانيِ چندجمله‌اي مقدار نفوذ را بيشتر از معادلات با ساختار تواني برآورد كردند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه انجام آزمايش‌هاي مزرعه‌اي نفوذ بايستي متناظر با شرايط كاربردي باشد.

In this study, six extracting method of infiltration equation in furrow in Lavark field of Isfahan University of technology was performed and the rate of surface storage change has been calculated. . Information were collected, among three replications and five furrow irrigation event, double ring test, include cross-section, advance, recession, inflow and outflow rates, in addition to infiltration changes in submerged static condition and hydraulic conductivity of soil. The results were analyzed using a randomized complete block design. the study of infiltration process related to the various equations showed that there is high statistically significant difference at level of one percent in estimation of average infiltration in different time intervals of five using these equations. The most infilteration rate is related to volume balance equation and the least value was observed in input-output method results.On the other hand,According to result,the errors least(nearly zero) related to modified double ring equation.In fact, this equations,according to modified with the measured amount of water infiltration and the average infiltration time taken them, For the duration of the tests (average time of about one hour influence) is very near the measured values have been obtained on the farm. Generally, the equations with polynomial-power function estimated greater infiltration rate than simple power equations. This study showed that it is necessary to operate the farm experimentals corresponding with the applicational conditions of farm.