بررسي انتقادي موانع همگرايي در يك قرن اخير جهان اسلام

A critical examination of the obstacles to convergence in the last century of the Islamic world

واگرايي و تفرقه يكي از مسائل مهم جهان اسلام در دوره معاصر به‌ حساب مي‌آيد. از منظر روش جستاري اسپريگنز، آينده همگرايي اسلامي مستلزم آن است كه مسلمانان بايد وضعيت موجود را ابتدا فهم نموده و با شناسايي علل و موانع به سمت وضعيت مطلوب عبور كنند. هدف اين تحقيق پاسخ به اين پرسش است كه علل و موانع شكل‌گيري همگرايي در جهان اسلام چيست؟ نتيجه پژوهش نشان مي‌دهد كه وضعيت موجود جهت‌گيري زيادي به سمت همگرايي ندارد و بايد شكل‌گيري همگرايي را به‌عنوان مسير جامعه مطلوب و آرماني يعني شكل‌گيري امت اسلامي هموار نماييم زيرا راه امت اسلامي از مسير همگرايي اسلامي مي‌گذرد. با مطالعه و بررسي به اين نتيجه مي­رسيم كه بلندپروازي و آرمان‌گرايي، ناديده گرفتن مقدمات و زمينه‌هاي لازم همگرايي، عدم آمادگي رواني براي همگرايي به‌ويژه در سطح حاكمان، ساختارهاي ضعيف اقتصادي، سياسي شدن زودرس فرايند همگرايي همراه با تفاوت در ساختارهاي سياسي و اجتماعي، رفتار متناقض رهبران سياسي، نگاه برون منطقه‌اي در سياسيت، امنيت و اقتصاد و ابزار قرار گرفتن در دست قدرت قدرت‌هاي استعماري و استكباري و نفوذ و سياست‌هاي تفرقه‌افكنانه آنان، از عوامل و موانع مهم شكل­ گيري همگرايي در جهان اسلام به شمار مي­آيند كه موانع فوق موجب ناكام ماندن ايده همگرايي در جهان اسلام گرديده است.

Divergence and division are one of the important issues of the Islamic world in the contemporary period. From the perspective of Spriggans' research method, the future of Islamic convergence requires that Muslims must first understand the current situation and move towards the desired situation by identifying the causes and obstacles. The purpose of this research is to answer the question of what are the causes and obstacles for the formation of convergence in the Islamic world? The result of the research shows that the current situation does not have much direction towards convergence and we must pave the formation of convergence as the path of a desirable and ideal society, that is, the formation of the Islamic nation because the path of the Islamic Ummah passes through the path of Islamic convergence. By studying and investigating, we come to the conclusion that ambition and idealism, ignoring the prerequisites and necessary grounds for convergence, lack of mental preparation for convergence especially at the level of rulers, weak economic structures, premature politicization of the convergence process along with differences in political and social structures , the contradictory behavior of political leaders, the extra-regional view in politics, security and economy and the means of being in the hands of colonial and arrogant powers and their influence and divisive policies are considered as important factors and obstacles to the formation of convergence in the Islamic world that the above obstacles have caused the failure of the idea of ​​convergence in the Islamic world.