علل و زمينه هاي احياي قانون نظام وظيفه در اوايل سلطنت محمدرضا شاه پهلوي

Status of the Army and the Soldies Duty Law at the Beginning of the Reign of Mohammad Reza Shah Pahlavi

انتقال قدرت از رضاشاه به محمدرضا پهلوي كه به دنبال هجوم متفقين به ايران اتفاق افتاد, خسارات زيادي به كشور زد. ارتش و ركن اصلي آن (سربازان وظيفه) هم به مانند ديگر بخش هاي جامعه تحت تاثير اين رخداد قرار گرفت و نتوانست به وظيفه تاريخي خود در دفاع از خاك ميهن عمل كند؛ اما نظر به اهميت و ضرورت وجود ارتش و سربازان وظيفه به عنوان ابزاري براي اعمال اقتدار و سركوب مخالفت هاي احتمالي در حكومت هاي اقتدارگرا, رجال سياسي و نظامي در كابينه هاي فروغي, قوام و سهيلي را بر آن داشت تا نهاد ارتش را احيا و قانون نظام وظيفه اصلاح و مجدد اجرا گردد. بررسي اين رخداد, مسيله تحقيق حاضر است. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي و تكيه بر اسناد, مذاكرات و قوانين مجلس و خاطرات به واكاوي وضعيت ارتش و اقدامات دولت براي احياي آن و اجراي دوباره قانون نظام وظيفه در آغاز دهه 1320ش مي پردازد. پرسش اصلي مقاله اين است كه الزامات و بسترهاي احياي قانون نظام وظيفه در ابتداي سلطنت پهلوي دوم چه بود؟ يافته ها نشان مي دهد كه گرچه ارتش در برابر تحولات شهريور 1320 موضع انفعالي گرفت, اما نياز حكومت به قواي نظامي دايمي و وجود ارتش به مثابه نهادي بازدارنده, ابزاري براي مقابله با خطرات احتمالي و سركوب ناامني, منجر به اصلاح و اجراي قانون نظام وظيفه و سربازگيري شد و كابينه هاي اين دوره اقدامات زيادي در راستاي احيا و ترميم ارتش, قانون سربازي و بهبود وضعيت سربازان انجام دادند.

The transfer of power from Reza Shah to Mohammad Reza Pahlavi, which took place after the Allied invasion of Iran, caused a lot of damage to the country. The army and its main pillar (duty soldiers) were affected by this incident like other parts of the society and could not fulfill their historical duty of defending the homeland. However, considering the importance and necessity of the existence of the army and permanent soldiers as a tool for exercising authority and suppressing possible opposition in authoritarian governments, the political and military men in Foroughi's cabinet, Qavam and Sohaili, encouraged the institution of the army. Revival and duty system law should be amended and implemented. Investigating this incident is the subject of the present research. This article analyzes the situation of the army and the government's measures to revive it and re-enforce the conscription law in the beginning of the 1940s, using a descriptive-analytical method and relying on documents, negotiations and laws of the parliament and memories. The main question of the article is, what were the requirements and foundations for the revival of the conscription law after the removal of Reza Shah? The findings show that although the army took a passive stance against the developments of September 1940, the government's need for permanent military forces and the existence of the army as a deterrent institution, a tool to deal with possible dangers and suppress insecurity, led to reform and implementation. Conscription and conscription became the law, and the cabinets of this period took many measures in order to revive and restore the army, military law and improve the condition of soldiers.