پديد آورندگان :
محمدي، فرزانه دانشگاه ازاد اسلامي واحد اراك - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - محيط زيست ، اراك، ايران , احمدي، عباس دانشگاه ازاد اسلامي واحد اراك - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - محيط زيست ، اراك، ايران , مختارپور، مهدي دانشگاه آزاد واحد تهران غرب - دانشكده علوم انساني، ايران
كليدواژه :
تنوع زيستي , ارزيابي كمي , گياهان دارويي , دانش بومي , داراب
چكيده فارسي :
اين پژوهش با هدف ارزيابي كمي تنوع زيستي گياهان دارويي در جهت حفاظت از گونه‌هاي آسيب‌پذير انجام شده است. با توجه به اينكه تنوع زيستي، درگير بحراني با منشأ فعاليت انسان‌ها از گذشته است، عدم كنترل انتظارات نامحدود انسان، باعث افزايش آثار تخريب‌كننده بر محيط زيست و تشديد بحران‌ها خواهد شد. كشور ايران داراي نواحي بوم‌شناسي مختلفي است كه باعث ايجاد تنوع زيستي جانوري و گياهي، آب و هوايي، قومي و فرهنگي، آداب و رسوم و آيين‌ها شده است. پژوهش ميداني حاضر در چهار منطقه روستايي يعني مرواريد، حيدرآباد، دهمورد و فتح‌المبين در شهرستان داراب استان فارس انجام شده است. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، 89 گونه گياه دارويي متعلق به 43 خانواده در مناطق هدف شناسايي شد كه بيشترين فراواني با تعداد 14 گونه متعلق به خانواده نعنائيان است. طيف زيستي گياهان دارويي در مناطق مورد مطالعه متفاوت است و شامل 6 تيپ بيولوژيكي، 4 فرم رويشي، 8 اندام مصرفي، 3 دوره رويش و به لحاظ پراكنش در دو سطح هموار و شيب‌دار است. در مناطق هدف، 9 گياهِ در معرض آسيب جدي يعني آنغوزه، بنه، آويشن شيرازي، ارژن، كُنار، جاشير، بادرنجبويه، مورد و كاكوتي شناسايي شده است. علاقه فزاينده به مصرف و بهره‌برداري از گياهان دارويي و عدم ثبت دانش بومي، احيا، توسعه، حفاظت و نظارت بر اين مناطق منجر به حذف ژن‌هاي مؤثر گياهي در آينده نزديك خواهد شد.
چكيده لاتين :
This article aims to quantitatively evaluate the biodiversity of medicinal plants in order to protect vulnerable species. Biodiversity has been involved in a crisis rooted in human activities since past. In lack of control over unlimited human expectations, the destructive effects on environment will increase and the crisis will exacerbate. Iran has a variety of ecological regions where have created animal and plant biodiversity and also a variety of climates, ethnics, cultures, customs and rituals.The present study is based on field studies in the rural areas of Darab city of Fars province: Morvarid, Hyderabad, Dehmord, Fath al-Mubin. Based on the findings, 89 species of medicinal plants belonging to 43 families are identified in the target areas. The largest number with 14 species belongs to the mint family. This area has 6 biological type, 4 vegetative forms, 8 consuming organs with 3 germination periods that are distributed on both even and steep surfaces. According to the results, 9 plants are seriously exposed to damage: Ferula Assa-foetida, Pistacia Atlantica, Zataria Multiflora, Amygdalus Scoparia Spach, Ziziphus Spina Christi, Prangos Ferulacea, Dracocephalum, Myrtus Communis, Ziziphora Clinopodioides. High interest in the use and exploitation of medicinal plants, failure to record indigenous knowledge and lack of revitalization, development, conservation and supervision, will probably lead to deletion of effective plant genes of this region in the near future.
