كليدواژه :
ميراث فرهنگي ناملموس , مردم‌شناسي , يونسكو , تقابل‌هاي دوتايي , معاهده پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس
چكيده فارسي :
در سال 2003 با شكل‌گيري معاهده «حفاظت از ميراث فرهنگي ناملموس» اين مفهوم به معياري بين‌المللي در زمينه شناسايي و پاسداري از فرهنگ انساني تبديل شد؛ معاهده‌اي كه برخي آن را چرخشي مردم‌شناختي در سياست‌هاي حفاظت يا پاسداري از ميراث فرهنگي بشر در يونسكو دانسته‌اند. شرح و تبيين مفهوم ميراث فرهنگي ناملموس از دو نظر اهميت دارد: نخست آنكه در قياس با ساير مفاهيم مرتبط با معاهدات مشابه، جوان‌تر است و ديگر آنكه به دليل جوهره غيرمادي و سيالش در قياس با نمودهاي مادي و ملموس فرهنگ، نيازمند بحث، مداقه و تبيين بيشتري است. از آنجا كه اين مفهوم بر مبناي يك تقابل يعني ملموس-ناملموس شكل گرفته است، يكي از راه‌هاي درك و حتي نقد آن، استفاده از تقابل‌هاي دوتايي يا دوگاني‌هاست. در اين پژوهش يازده دوگانيِ مرتبط با ميراث فرهنگي ناملموس استخراج شد كه در خود معاهده و متون مبنايي تدوين‌كنندگان يا شارحان آن آمده است: مواردي مانند شفاهي-مكتوب، فرايند-محصول، حفاظت-پاسداري، جهان‌شمول‌گرايي-نسبي‌گرايي، مادي-غيرمادي، پويايي-ايستايي، تشخيصِ بيروني-تشخيصِ دروني، جهانِ مالي-جهانِ جنوبي، جماعت-فرد، مرزهاي‌فرهنگي-مرزهاي سياسي و گذشته‌محوري-تداوم در طول زمان. بررسي اين تقابل‌ها هم ما را به درك عميق‌تري از مفهوم ميراث فرهنگي ناملموس مي‌رساند و هم روشن مي‌كند كه اين تقابل‌ها نمي‌توانند يكديگر را حذف كنند و مكمل هم هستند و يك همبستگي و نه تضاد، بين تجليات ملموس و ناملموس ميراث فرهنگي بشريت وجود دارد.
چكيده لاتين :
In 2003, the formation of the "Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage" created a new international standard for identifying and protecting human cultural heritage. Some have considered this convention as an anthropological turn in heritage safeguarding policies. Explaining the concept of intangible cultural heritage is essential for two reasons; First, compared to other concepts related to humanity's heritage, it is newer, and secondly, due to its immaterial and fluid essence, compared to the material and tangible manifestations of culture, it needs more discussion and explanation. Since this concept is built on a binary opposition (between tangible and intangible), using binary opposition is one approach to understanding and critiquing it. In this study, eleven binary opposition or dichotomy related to intangible cultural heritage were extracted from the texts related to the convention and its compilers or commentators; Binaries like oral-written, process-product, safeguarding-protection, universality-relativism, material-immaterial, dynamic-static, external diagnosis-internal diagnosis, northern world-southern world, community-individual, cultural borders-political borders, and past-oriented-continuity during the time. Examining these oppositions brings us to a deeper understanding of intangible cultural heritage. It makes it clear that these contrasts cannot exclude each other and are complementary and that there is a correlation, not a conflict, between the tangible and intangible manifestations of humanity's cultural heritage.
