معناشناسي و ارزيابي ترجمه واژه عقل در قرآن كريم

Semantics and Assessment of the Translation of the Word “AGHL” in The Hplly Quran

معناشناسي واژگان قرآن كريم و انتخاب معادلِ داراي قرابت معنايي با واژه مورد نظر در زبان مقصد(در اينجا فارسي و انگليسي) بر اساس معنا، لازمه ترجمه دقيق اين متن آسماني است. در بين واژگان بكار رفته در قرآن كريم، واژه عقل يك واژه كليدي است كه تنها در سياق مدح و تكريم استعمال شده و در مفهوم مخالف مثل عبارت لايعقلون، منطوق آيه نكوهش است كه نتيجه آن مدح عقل است. از اين رو كشف دلالت آن با هدفِ ارزيابي معادل‌گزيني در ترجمه، داراي اهميت است. عقل واژه‌اي عربي است كه در زبان فارسي به صورت يك وام‌واژه(دخيل) استفاده مي‌شود و در ترجمه‌‌هاي فارسي نيز يا به همان شكل و صورت برگردان شده و يا از واژه‌‌هايي نظير انديشه و خِرد به عنوان معادل براي آن استفاده شده است؛ اما عقل در استعمال قرآني، ناظر به بُعد عملي بوده و معناي مركزي عقل در قرآن كريم، حبس و امساك است هرچند بسياري از ترجمه‌هاي فارسي و انگليسي قرآن از معادل‌هايي نظير خردورزي و انديشيدن و reason، studied، comprehend، understood استفاده كرده‌اند، در حالي كه همين معادل‌ها را براي واژگان ديگري كه اختلاف دلالتشان با واژه عقل روشن است مثل تَعۡلَمُونَ، تَذَكَّرُونَ، تَفۡقَهُونَ، ٱلۡحِكۡمَةَ، ذُو مِرَّة، سُلۡطن مُبِين نيز برگزيده‌اند كه از دقت و ظرافت معناشناختي لازم برخوردار نيست. اين تحقيق بر اساس روش توصيفي-تحليلي و همچنين تحليلي-انتقادي با توجه به قابليت دربرگيري ابعاد نظري مسأله و نقد و تطبيق برخي ترجمه‌ها صورت گرفته تا ارزيابي دقيق‌تري از برگردان اين واژه، متناسب با دلالت قرآني آن به دست دهد.

The discovery of the meaning of the word of the Holy Qur'an, translating and evaluating the translation of the single word of this text as its fundamental units, has always been a challenge for researchers in the field of translation studies and translators of the Holy Qur'an. The semantics knowledge which is responsible for the scientific study of meaning can help the translators for this issue. The semantics of the Qur'anic vocabulary and the selection of related equivalent semantic in the target language (here Farsi and English) and is necessary to translate this holy text based on meaning. The word AGHL is a key word in the Qur'anic text, which is only used in the way of Praise and homage and hence the discovery of its meaning with the aim of assessing the process of choosing an equivalent in translation is very important. an‎d AGHL is also an Arabic word that is used in Persian as a borrower (involved). Hence, in Persian translations, it has been used either in the same form, returned or words such as thought and AGHL have been used as equivalent to it; But AGHL in Qur'anic usage refers to the practical dimension and the central sense of AGHL, meaning imprisonment and emulsion Although many Persian and English translations of the Qur'an have used Equivalents such as wisdom and thinking (Reason, studied, comprehend, understood) While the same equivalents for other vocabulary which have clear meaning difference with the word AGHL such as (عۡلَمُونَ، تَذَكَّرُونَ، تَفۡقَهُونَ، ٱلۡحِكۡمَةَ، ذُو مِرَّة، سُلۡطَٰن مُّبِين) are also chosen Which do not have the necessary semantic precision and elegance. This research is based on a descriptive method with regard to the ability to include the theoretical dimensions of the problem and an analytical method for comparative issues to obtain a more accurate assessment of this term, proportional to its Quranic implication.