تأثير بازي‌‌‌‌هاي ديجيتالي بر خودكارآمدي كارآفرينانه و ترجيح شغلي نوجوانان

پيشينه و اهداف: آموزش مهارت‌هاي كارآفريني از عوامل كليدي براي رسيدن به توسعه اقتصادي پايدار به حساب مي‌آيد. در اكثر كشورها علاوه بر آموزش كارآفريني در دوره‌‌هاي دانشگاهي، تلاش‌هاي گسترده‌اي براي آموزش كارآفريني به كودكان و دانش‌آموزان ابتدايي در حال انجام است. با اين حال در كشورهايي با اقتصاد وابسته به منابع، سطح آموزش كارآفريني در مدارس پايين است. طراحي و توسعه برنامه‌‌‌هاي آموزشي در حوزه كارآفريني در مدارس مي‌تواند به تقويت نگرش كارآفرينانه و پيش زمينه‌‌‌هاي مورد نياز براي ورود به عرصه كارآفريني و ترجيح كارآفريني به‌عنوان يك گزينه مناسب شغلي كمك كند. البته شواهد حاكي از اين است كه آموزش‌هاي رسمي كارآفرينانه نمي‌تواند انگيزه لازم براي شروع يك كسب و كار جديد را ايجاد كند. مهارت‌هاي به‌دست آمده از طريق انجام بازي‌‌ها مي‌توانند سريع‌تر از آن چيزي كه در كلاس‌‌ها يادگرفته مي‌شود، به‌دست آيند و دوام بيشتري دارند. امروزه از بازي‌ها و ويژگي‌هاي بازي براي ايجاد نوآوري در امر آموزش و يادگيري در كارآفريني استفاده مي شود و اين يكي از جذاب ترين و چالش برانگيزترين كاربردهاي بازي است. استفاده از بازي‌‌ها، روش مناسبي براي تجربۀ زندگي و دنياي پيچيده و ناشناخته كارآفريني است به‌خصوص آنكه اين تجربه در محيطي شكل مي‌گيرد كه از دانش‌آموز در برابر خطرات جدي مانند ورشكستگي يا آسيب‌هاي عاطفي محافظت مي‌كند. بنابراين، اين پژوهش به بررسي اثر بازي‌هاي ويدئويي بر تقويت خودكارآمدي كارآفرينانه و ترجيح شغلي كارآفريني نوجوانان پرداخته‌ است.روش‌ها‌: در اين تحقيق از روش شبه آزمايشي استفاده شده است. براي اين منظور جمعي از دانش‌آموزان متوسطه اول شهرستان بيرجند در تحقيق مشاركت داشتند. براي انتخاب مشاركت‌كنندگان از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي مرحله‌اي و به‌صورت هدفمند استفاده شد. بدين ترتيب، ابتدا دو مدرسه پسرانه سماء و دارالعلوم با توجه به همساني جنسيت، ويژگي‌‌‌هاي خانوادگي و سطح درآمد خانوارها به‌عنوان خوشه‌هاي اصلي در نظر گرفته شدند. در هر مدرسه تعداد 24 نفر از بين دانش‌آموزان 13 تا 14 ساله به‌صورت تصادفي انتخاب شده و به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. در نهايت 20 نفر به‌عنوان گروه آزمايش و 22 نفر به‌عنوان گروه كنترل، از ابتدا تا انتهاي تحقيق مشاركت داشتند. از هر چهار گروه پيش‌آزمون و پس‌آزمون گرفته شد و براي آزمون فرضيه‌‌‌هاي تحقيق از آزمون t مستقل و ضريب همبستگي پيرسون استفاده شد. داده‌هاي به‌دست آمده به‌وسيله نرم‌افزار SPSS26 تجزيه و تحليل شد.يافته‌ها: براساس نتايج آزمون t نمونه‌هاي مستقل تقويت خودكارآمدي كارآفرينانه نوجوانان گروه آزمايش به دليل انجام بازي‌هاي ويدئويي (و نه شرايط محيطي و عوامل خارجي) تأييد شد. همچنين، نتايج آزمون t نمونه‌هاي مستقل تأثير انجام بازي‌هاي ويدئويي بر ترجيح شغلي كارآفريني نوجوانان را تأييد كرد. براساس نتايج آزمون همبستگي پيرسون نيز رابطه مثبت و معني‌دار خودكارآمدي كارآفرينانه و ترجيح شغلي كارآفريني نوجوانان تأييد شد. در مجموع نتايج پژوهش نشان داد انجام بازي‌هاي ويدئويي بر تقويت خودكارآمدي كارآفرينانه و  ترجيح شغلي كارآفريني مشاركت كنندگان تأثير مثبت و معني‌داري دارد.نتيجه‌گيري: جنبه نوآوري تحقيق ما، انتخاب هوشمندانه بازي‌هاي ويدئويي براي آموزش كارآفريني بود. طي مشاهدات صورت گرفته تأثير بازي بر ارتقاي مهارت‌هاي تيمي و كار گروهي كاملاً مشهود بود. همچنين، افزايش ترجيحات شغلي كارآفرينانه در گروه آزمايش را مي‌توان به بالا رفتن اعتماد به نفس و ارتقاي مهارت‌هاي رهبري نسبت داد. نتيجه جالب توجه ديگري كه در مطالعه به‌دست آمد مربوط به اهميت نقش برنامه‌ريزي و هماهنگي در افزايش اثربخشي بازي‌ها براي آموزش است. بنابراين، پيشنهاد مي‌شود به‌منظور افزايش اثربخشي بازي‌ها در آموزش رضايت و پشتيباني مسئولين مدرسه و اوليا، مشاركت بازيكنان و انجام بازي به‌صورت تيمي، ايجاد فضاي رقابتي و تسهيل خودارزيابي و انتخاب هوشمندانه بازي‌هاي ويدئويي و برنامه‌ريزي مدت بازي در نظر گرفته شود.